Vaardigheden op het gebied van taal, rekenen-wiskunde en burgerschap zijn nodig om mee te kunnen doen in onze maatschappij. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de beheersing van deze basisvaardigheden door studenten en leerlingen lang niet altijd voldoende is. Dit heeft een negatieve invloed op de kansen in hun latere leven en op de maatschappij als geheel. Daarom is verbetering noodzakelijk.
Praktische aanbevelingen voor sturing op de basisvaardigheden
Besturen, scholen en opleidingen - van het primair onderwijs tot het middelbaar beroepsonderwijs - zien de noodzaak om meer aandacht te besteden aan de basisvaardigheden en werken aan het verbeteren hiervan. Hoe ze dat doen, verschilt aanzienlijk binnen en tussen de onderwijssectoren. In alle sectoren zijn verbeteringen in de sturing mogelijk, zo blijkt uit het onderzoek Sturing op de basisvaardigheden. Hierin zien we onder meer dat besturen, scholen en opleidingen nog weinig concrete doelen hebben op het gebied van basisvaardigheden. Terwijl concrete doelen het juist mogelijk maken om na te gaan of de aanpak om de basisvaardigheden te bevorderen het gewenste effect heeft. Het onderzoek leverde een aantal praktische aanbevelingen op van besturen, scholen en opleidingen voor besturen, scholen en opleidingen.
Onderzoeksresultaten en aanbevelingen
Basisvaardigheden in het toezicht
Het verbeteren van de basisvaardigheden van leerlingen had altijd al onze aandacht in het toezicht. Vanaf 1 augustus 2023 leggen we er extra focus op met een aparte standaard in de onderzoekskaders.
In deze nieuwe standaard Basisvaardigheden (OP0) kijken we naar het curriculum voor Nederlandse taal, rekenen-wiskunde en burgerschap. Het gaat erom dat op school bewuste keuzes gemaakt worden in het plannen en uitvoeren van het curriculum over de basisvaardigheden. En vervolgens kijken we of we dit terugzien in de klas.
Lees meer over de Standaard basisvaardigheden
Onderzoeken naar basisvaardigheden
In de Staat van het Onderwijs en in peilingsrapporten rapporteren we met regelmaat over het onderwijs op de scholen en de (basis)vaardigheden van leerlingen en studenten.
Hiernaast voeren we binnen het programma Basisvaardigheden een samenhangende reeks aan onderzoeken uit. Deze onderzoeken geven zicht op de ontwikkeling van de basisvaardigheden, het ontstaan van achterstanden daarin en de mogelijkheden om die achterstanden tegen te gaan. De onderzoeken gaan van kinderopvang en voor- en vroegschoolse educatie tot en met hoger onderwijs, vanwege de doorgaande lijn in de ontwikkeling van de basisvaardigheden. De uitkomsten van dit programma helpen bij het ontwikkelen van effectief toezicht op onderwijs in basisvaardigheden op het niveau van scholen en instellingen, besturen en het gehele Nederlandse onderwijsstelsel.
Podcasts over basisvaardigheden
In deze podcasts gaan inspectiemedewerkers in gesprek met leraren, schoolleiders en bestuurders over de basisvaardigheden. In iedere aflevering behandelen we een ander onderwerp. Zo maakten we een podcast over rekenonderwijs en een podcast over de burgerschapswet. Samen verkennen we de basisvaardigheden vanuit het perspectief van de onderwijspraktijk, het toezicht en het beleid of de wetenschap.
