Om goed mee te kunnen doen in de maatschappij is het belangrijk dat leerlingen en studenten bepaalde vaardigheden ontwikkelen. Het gaat daarbij onder meer om basisvaardigheden op de gebieden taal (lezen, schrijven en mondelinge taalvaardigheid), rekenen-wiskunde en burgerschap (sociale & maatschappelijke vaardigheden).
Basisvaardigheden als speerpunt aangemerkt
In de Staat van het Onderwijs 2021 schreven we dat het prestatieniveau van leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs op het gebied van rekenen en taal stagneert of daalt en dat een toenemend percentage leerlingen het onderwijs laaggeletterd en/of laaggecijferd verlaat. Daar waar het gaat om burgerschap is er weinig tot geen zicht op de resultaten.
Het dalende niveau in rekenen en taal is zorgwekkend en heeft een negatieve invloed op de kansen van leerlingen en studenten in hun latere leven en op de maatschappij als geheel.
Om beter zicht te krijgen op zowel de leerlingprestaties als het onderwijs in de basisvaardigheden, heeft de inspectie basisvaardigheden voor de komende jaren als speerpunt aangemerkt voor alle onderwijssectoren.
Basisvaardigheden sinds 1 januari 2022 onderdeel van het toezicht
Doordat het thema Basisvaardigheden de komende jaren een speerpunt is voor de inspectie is basisvaardigheden sinds 1 januari 2022 een vast onderdeel van het toezicht op besturen, scholen en opleidingen. Taal, rekenen-wiskunde en burgerschap komen aan de orde tijdens het vierjaarlijks onderzoek en tijdens de onderzoeken op scholen/opleidingen. Ook tijdens bestuursgesprekken kunnen de basisvaardigheden een gespreksonderwerp zijn.
Het onderzoeksprogramma
Binnen het programma Basisvaardigheden wordt tussen 2021 en 2025 een samenhangende reeks onderzoeken uitgevoerd. De onderzoeksresultaten geven ons de komende jaren steeds beter zicht op de ontwikkeling van de basisvaardigheden, het ontstaan van achterstanden daarin en de mogelijkheden om die achterstanden tegen te gaan. De onderzoeken gaan van kinderopvang en voor- en vroegschoolse educatie tot en met hoger onderwijs, vanwege de doorgaande lijn in de ontwikkeling van de basisvaardigheden.
De uitkomsten van dit programma helpen bij het ontwikkelen van effectief toezicht op onderwijs in basisvaardigheden op het niveau van scholen en instellingen, besturen en het gehele Nederlandse onderwijsstelsel. Zo kan de inspectie haar bijdrage leveren aan goed onderwijs op het gebied van taal, rekenen-wiskunde en burgerschap.
