Nieuwsbrief inspectie: voortgezet onderwijs - 14 juni

Scholen in het voortgezet onderwijs communiceren niet duidelijk genoeg, of niet volledig, over de vrijwillige ouderbijdrage. Ruim driekwart van de schoolgidsen voldoet daarbij niet aan de wet. Terwijl alle ouders moeten weten dat hun kinderen gewoon gebruik kunnen maken van het extra aanbod op school, ook als de ouders niet bijdragen aan de kosten. De wet is bedoeld om de kansengelijkheid te vergroten. Als inspectie dringen we er bij scholen en besturen op aan dat zij de wet nu echt gaan naleven. Daarbij raden we besturen en scholen aan om samen met ouders en leerlingen kritisch te bespreken welk extra aanbod de school wil en kan bieden, en hoeveel ruimte hiervoor al is binnen de reguliere bekostiging.

Scholen onduidelijk over vrijwilligheid ouderbijdrage

Besturen, scholen, instellingen en opleidingen in het po, (v)so, vo en mbo zien de noodzaak om meer aandacht te besteden aan de basisvaardigheden (taal, rekenen en burgerschap) en werken aan het verbeteren hiervan. Hoe ze dat doen, verschilt aanzienlijk binnen en tussen de onderwijssectoren. In alle sectoren zijn verbeteringen in de sturing mogelijk. Dit blijkt uit het onderzoek Sturing op de basisvaardigheden. Hierin zien we onder meer dat besturen, scholen, instellingen en opleidingen nog weinig concrete doelen hebben op het gebied van basisvaardigheden. Terwijl concrete doelen het juist mogelijk maken om na te gaan of de aanpak om de basisvaardigheden te bevorderen, het gewenste effect heeft. Het onderzoek leverde een aantal praktische aanbevelingen op van besturen, scholen, instellingen en opleidingen voor besturen, scholen, instellingen en opleidingen.

Sturing op de basisvaardigheden

Het onderzoek ‘Kansrijk onderwijs in de overgang van po naar vo’ benadrukt het belang van goede overdracht, doordachte plaatsing en een kansrijk aanbod in de brugklas. De inspectie doet daartoe ook aanbevelingen aan schoolleiders van vo-scholen, brugklascoördinatoren en mentoren. Allereerst is het van belang dat scholen bewust beleid voeren over de plaatsing, en over de inrichting en samenstelling van brugklassen. Verder is het van belang basisscholen te informeren over de inrichting van de brugklassen. Tot slot roept de inspectie op om mentoren te betrekken bij de warme overdracht en plaatsing.

Kansrijk onderwijs in de overgang van po naar vo

Op 19 juni is het zover: de uitreiking van het predicaat Excellente School. De Excellenten blinken uit in uiteenlopende excellentieprofielen. Voor deze laatste lichting Excellente Scholen ontvingen we 51 aanmeldingen waarvan 44 scholen en instellingen daadwerkelijk het predicaat ontvangen.
Het huidige traject Excellente Scholen 2023 – 2026 is de hekkensluiter. Sinds april is bekend dat de waardering Goed in het funderend onderwijs wordt afgeschaft per 1 augustus 2023. Daarmee komt het predicaat voor een Excellente School tot een einde. De afschaffing van de waardering Goed geldt op schoolniveau, omdat deze beoordeling op aanvraag is. Voor de waardering Goed binnen de standaarden en bij besturen wordt de werkwijze niet veranderd.

Volg de ontwikkelingen

Op 10 mei verscheen De Staat van het Onderwijs 2023. Bent u benieuwd naar de ontwikkelingen in het voortgezet onderwijs? Lees dan het hoofdstuk De Staat van het voortgezet onderwijs op onderwijsinspectie.nl

In het bijbehorende online magazine leest u onder meer over de Schrijflijn op het Bernardinuscollege, waarin taal en burgerschap samenkomen. Lees meer in het online magazine.

Hoe lukt het onderwijsbesturen om het binnenkomende geld uit geven aan het onderwijs en het niet onbedoeld over te houden? Door meerjarig te begroten, door actief te sturen op inkomsten en uitgaven, en door de budgethouders, zoals opleidingsmanagers, nauw te betrekken. Dat zien we in een onderzoek dat we uitvoerden onder besturen die hun (meerjaren)begroting weten te realiseren. Veel andere onderwijsbesturen begroten iedere keer overvoorzichtig voor het komende jaar, terwijl ze zich voor de langere termijn toch steeds voornemen het binnenkomende geld uit te gaan geven aan het onderwijs. Zulk kortetermijn-pessimisme is onwenselijk, want geld dat voor onderwijs bestemd is, moet aan onderwijs besteed worden.

Begroten én realiseren

De inspectie heeft verkend welke verschillen er zijn tussen samenwerkingsverbanden in het onderwijs voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften. Er is ook gekeken hoe die verschillen eventueel samenhangen met uitkomsten op leerlingniveau, bijvoorbeeld of zij op een bepaalde leeftijd een diploma hebben behaald. Ook onderzochten we de in- en uitstroom uit het gespecialiseerd onderwijs. We zien dat samenwerkingsverbanden die bij de invoering van passend onderwijs moesten bezuinigen, de eerste 2 jaar minder leerlingen verwezen naar het niet-reguliere onderwijs. Het blijkt tot nu toe lastig om vast te stellen of en hoe samenwerkingsverbanden met de beleidskeuzes succesvol zijn in het bereiken van hun doelen.

Verschillen tussen samenwerkingsverbanden

Problemen in het sociaal domein zijn vaak complex doordat er veel meespeelt. Daarom zijn de samenwerkende inspecties in Toezicht Sociaal Domein (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, Inspectie Justitie en Veiligheid, Nederlandse Arbeidsinspectie en Inspectie van het Onderwijs) gestart met een nieuwe aanpak: de actieonderzoeken. Hierbij werken we samen met ervaringsdeskundigen, professionals en beleidsmakers aan onderzoek én verbeteringen in de praktijk. De eerste resultaten van de actieonderzoeken staan in de Verantwoording 2021-2022 van Toezicht Sociaal Domein.

Toezicht Sociaal Domein: onderzoek naar én met de praktijk

…herinneren we u aan de nieuwsbrief over de versterking van het toezicht.

Op 26 mei kreeg u van ons een nieuwsbrief over de versterking van ons toezicht. We publiceren de standaard Basisvaardigheden (OP0) en de herziene standaarden Zicht op ontwikkeling (OP2) en Pedagogisch-didactisch handelen (OP3) op onze website zodra dat mogelijk is.

…vragen wij scholen en instellingen contact op te nemen bij ernstige bedreiging of wapenbezit door studenten.

We vragen scholen en instellingen om de contactinspecteur te benaderen in het geval van ernstige bedreiging of wapenbezit door studenten. Een melding is nuttig omdat we dan vinger aan de pols kunnen houden en een landelijk beeld krijgen van het aantal ernstige incidenten. Daarnaast staat op de website van School & Veiligheid een stappenplan met praktische tips.

…geven we onderwijsinstellingen in de factsheet Binnen zonder kloppen tips om zich voor te bereiden op cybergerelateerde incidenten. 

Het is voor elke onderwijsinstelling, ongeacht sector of schaalgrootte, belangrijk zich voor te bereiden op cybergerelateerde incidenten. Lees de tips en aanbevelingen in de factsheet Binnen zonder kloppen.

…stuurden we een signaalbrief aan staatssecretaris Van der Burg over onderwijs aan nieuwkomers 

Samen met de Inspectie Justitie en Veiligheid, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de Arbeidsinspectie stuurden we een brief aan staatssecretaris Van der Burg om hem erop te wijzen dat de toegang tot onderwijs voor nieuwkomerskinderen op noodopvanglocaties ver onder de maat is en er daardoor grote risico’s zijn voor hun ontwikkeling.