Nieuwsbrief inspectie: voortgezet onderwijs - oktober 2022

De indicator ‘verschil schoolexamen-centraal examen (SE-CE)’ maakt sinds 2016 geen deel meer uit van de beoordeling van onderwijsresultaten, maar is wel onderdeel van de handhaving op de examenlicentie volgens de Wet op het Voortgezet Onderwijs (WVO).
Voorlopig handhaaft de inspectie niet op dit verschil SE-CE vanwege het door corona ontbreken van betrouwbare gegevens tussen 2020 en 2022. Vanaf 2023 bouwen we deze gegevens opnieuw op en zullen we weer gaan handhaven zodra hiervoor weer voldoende bruikbare gegevens zijn. De inspectie blijft wel in gesprek met scholen en besturen over het verschil SE-CE als daar aanleiding toe is. Lees meer. 

De inspectie voert dit jaar een themaonderzoek uit naar de manier waarop scholen in het voortgezet onderwijs omgaan met de - communicatie rond de - vrijwillige ouderbijdrage en hoe het komt dat de wet op dat punt vaak niet wordt nageleefd. Uit de eerste fase van het themaonderzoek bleek dat afgelopen schooljaar 2021-2022 nog maar heel weinig schoolgidsen aan de wet voldeden. Daarom attendeerde de inspectie in juli alle onderwijsbesturen, ook die in het primair en (voortgezet) speciaal onderwijs, nogmaals op het belang van goede communicatie rond de vrijwillige ouderbijdrage. In oktober voeren we met verschillende betrokkenen verdiepende gesprekken over dit thema. De vrijwillige ouderbijdrage is overigens ook altijd een onderwerp bij de onderzoeken op school- en bestuursniveau. Lees meer. 

Zoals u heeft kunnen lezen in de nieuwsbrief special van afgelopen juli, hebben we de onderzoekskaders voor het funderend onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs bijgesteld. Zo zijn de basisvaardigheden expliciet in de standaarden opgenomen. De bijgestelde kaders zijn sinds 1 augustus 2022 van kracht. Inmiddels is er nog een aantal correcties in de kaders aangebracht. De meest recente versie vindt u op onze website. Bekijk de bijgestelde onderzoekskaders.

Leerlingen kiezen niet altijd de vervolgopleiding in het hoger onderwijs die eigenlijk hun voorkeur heeft. Ze laten zich bijvoorbeeld weerhouden doordat die opleiding een selectiedag vlak voor een belangrijk examen organiseert. Ook Engels als instructietaal of extra kosten voor het volgen van een opleiding kunnen als een drempel worden ervaren. Of aspirant-studenten zoiets als een drempel ervaren, hangt soms samen met hun achtergrond - zoals de opleiding van hun ouders - en soms van een specifiek persoonlijkheidskenmerk zoals faalangst. Dat blijkt uit ons onderzoek ‘Onbedoelde zelfselectie: drempels voor een specifieke opleiding’. Studiebegeleiders en schooldecanen in havo en vwo kunnen helpen onbedoelde drempels weg te nemen, door zich bewust te zijn dat de achtergrond of eigenschappen van een leerling tot zelfselectie kan leiden. Ze kunnen extra daarop doorvragen, en wellicht dat ene duwtje geven.

Sinds 1 augustus 2021 gelden nieuwe wettelijke eisen voor bevordering van burgerschap in het primair onderwijs, (voortgezet) speciaal onderwijs en voortgezet onderwijs. Na een overgangsjaar ziet de inspectie met ingang van 1 augustus 2022 toe op realisering van alle eisen die de wet aan het burgerschapsonderwijs stelt. Waar nodig treedt de inspectie handhavend op.

Het is onder meer een wettelijke eis dat scholen de uitkomsten van het burgerschapsonderwijs monitoren. Op dit onderdeel treedt de inspectie in schooljaar 2022/2023 nog overwegend stimulerend op.

Lees meer over de wettelijke eisen.

Lees meer over de inrichting van het toezicht.

De inspectie versterkt de komende jaren haar toezicht. Zo werken we aan een aparte standaard basisvaardigheden in de onderzoekskaders. Ook doen we sneller dan voorgaande jaren zelf een kwaliteitsonderzoek op de school als uit de jaarlijkse prestatie- en risicoanalyse risico’s naar voren komen. Juist in een tijd waarin scholen te maken hebben met forse uitdagingen, zoals het lerarentekort, is het belangrijk om in de gaten te houden of leerlingen onderwijs krijgen van voldoende niveau. Lees meer. 

Het is belangrijk dat scholen weten of leerlingen zich veilig voelen op school. Daarom hebben scholen een wettelijke zorgplicht. Een onderdeel hiervan is het jaarlijks monitoren van de sociale veiligheid. Ook dit schooljaar ziet de inspectie toe op de monitoringsplicht. Dit schooljaar kunt u de monitoringsgegevens tot 1 juli 2023 bij ons aanleveren. Dit kan via de leverancier van uw monitoringsinstrument. Vergeet niet om uw aanbieder hiervoor toestemming te geven. Lees meer. 

Beschikt uw school over de waardering Goed van de inspectie en blinkt de school daarnaast uit met een specifiek profiel? Dan kunt u uw school inschrijven voor het traject Excellente Scholen om in aanmerking te komen voor het predicaat Excellente School 2023-2026. Wilt u uw school inschrijven? Bekijk dan op de website hoe u de school kunt inschrijven en hoe de beoordeling door de onafhankelijke jury verloopt. Inschrijven is mogelijk tot en met vrijdag 14 oktober.

Binnenkort ontvangen alle besturen en scholen een brochure over de vertrouwensinspecteurs. Hierin leest u wat deze kunnen betekenen als kinderen en jongeren in uw organisatie geconfronteerd worden met bijvoorbeeld psychisch, fysiek of seksueel geweld. Ook staat erin beschreven wat uw plichten zijn wanneer u te maken krijgt met mogelijk seksueel misbruik. Graag vragen we bestuurders en schoolleiders deze brochure bij uw medewerkers onder de aandacht te brengen. Bekijk de brochure.

Onlangs is een deel van de scholen in het voortgezet (speciaal) onderwijs uitgenodigd voor het peilingsonderzoek Leesvaardigheid einde tweede leerjaar voortgezet en voortgezet speciaal onderwijs. We vragen scholen om deel te nemen aan dit onderzoek zodat we een goed beeld krijgen van de leesvaardigheid van leerlingen en de mogelijkheden om de leesprestaties te verbeteren. Het onderzoek wordt in het voorjaar van 2023 uitgevoerd onder regie van de inspectie. Lees meer over het peilingsonderzoek. 

Zoals aangekondigd in de vorige nieuwsbrief, gaat de inspectie in 2023 een groot onderzoek uitvoeren naar de impact van het personeelstekort op onderwijskwaliteit. Als voorbereiding op dat onderzoek is de inspectie begin september gestart met een verkennend onderzoek binnen het funderend onderwijs. Alle input gebruikt de inspectie vervolgens om het grote onderzoek, dat in 2023 van start gaat, zo effectief mogelijk uit te kunnen voeren. Lees meer. 

Hoe staat het ervoor met het rekenniveau in Nederland en wat kunnen we doen om de rekenvaardigheden van leerlingen en studenten te verbeteren? Dat hoort u in de tweede inspectiepodcast over basisvaardigheden. In deze aflevering gaan Sarah Bergsen (schoolleiderbasisonderwijs), Kees Hooyman (rekencoördinator voortgezet onderwijs) en Bauke Milo (onderwijsinspecteur) met elkaar in gesprek. Ze praten over het belang van goed leren rekenen en over een integrale aanpak van het rekenonderwijs. Ook de manier waarop de inspectie toeziet op de kwaliteit van het rekenonderwijs komt aan bod. Aan de hand van concrete voorbeelden wordt duidelijk hoe Sarah en Kees het rekenonderwijs op hun scholen hebben aangepakt. De resultaten op hun scholen zijn hierdoor flink verbeterd. Beluister de podcast. 

• Kunt u als bestuurder deelnemen aan de rondetafelbijeenkomsten die de inspectie organiseert over cyberveiligheid. U kunt zich laten inspireren door een ethical hacker en uw ervaringen met anderen delen.