Soorten particulier onderwijs

Er bestaan verschillende categorieën scholen die niet door de Nederlandse overheid bekostigd worden:

1. Internationale of buitenlandse scholen (B4-scholen) 
   Deze scholen richten zich in principe op leerlingen die in een ander schoolsysteem les gekregen hebben of weer gaan krijgen.
2. Zelfstandige exameninstellingen voor algemeen voortgezet onderwijs 
   Deze scholen zijn aangewezen als zelfstandige exameninstelling volgens artikel 56 van de Wet op het voortgezet onderwijs of artikel 1.4a.1 van de Wet educatie en beroepsonderwijs). Dit betekent dat ze zelf schoolexamens en het centraal schriftelijk eindexamen mogen afnemen en een diploma mogen uitreiken.
3. Particuliere B3-scholen 
   B3-scholen zijn niet door de overheid bekostigde scholen voor basisonderwijs en/of voortgezet onderwijs. De leerplichtambtenaar heeft deze scholen – op advies van de Onderwijsinspectie – aanmerkt als 'school in de zin van artikel 1, onderdeel b, onder 3 van de Leerplichtwet 1969'. 
4. Thuisonderwijs 
   Bij thuisonderwijs doen ouders – vanwege principiële overwegingen – een beroep op vrijstelling van de inschrijvingsplicht ingevolge de leerplichtwet. Met een vrijstelling kunnen zij daarna zelf onderwijs aan hun kinderen geven. De inspectie houdt hier geen toezicht op.
5. Particuliere instellingen voor middelbaar beroepsonderwijs en volwasseneneducatie
   Een particuliere (niet-bekostigde) mbo-instelling beoordelen we met hetzelfde onderzoekskader als mbo-instellingen die door het Rijk bekostigd worden, met uitzondering van financieel toezicht.
6. Particuliere instellingen voor hoger onderwijs
   Opleidingen in het particulier hoger onderwijs worden geaccrediteerd door de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). De inspectie houdt toezicht op wettelijke voorschriften die op het particulier hoger onderwijs van toepassing zijn.