Nieuwsbrief inspectie: leesvaardigheid (speciaal) basisonderwijs – 18 januari 2023

Het peilingsonderzoek Leesvaardigheid laat zien dat de beheersing van het streefniveau 2F aan het einde van het (s)bo achterblijft bij de ambitie. Niveau 2F is het streefniveau voor leerlingen die het (s)bo verlaten en het minimale niveau om mee te kunnen doen in de maatschappij. In het vervolgonderwijs wordt hierop voortgebouwd. Volgens de peiling wordt niveau 2F behaald door 50% van de leerlingen in het bo en 7% van de leerlingen in het sbo.,Dit terwijl de ambitie is dat 65% van alle leerlingen aan het einde van het primair onderwijs niveau 2F behaalt. De leesontwikkeling van leerlingen staat dus onder druk. Met alle gevolgen van dien, zowel voor de schoolprestaties en het succes in het vervolgonderwijs van leerlingen, als voor hun latere maatschappelijke deelname en functioneren. Door lezen verwerk je immers niet alleen informatie (zoals op verpakkingen en in handleidingen), maar lezen zet je ook aan het denken en leert je om anderen beter te begrijpen.

Lees meer op de website

Uit de peiling blijkt dat de helft van de leerlingen minder dan 15 minuten per dag leest in de thuisomgeving. Het onderzoek laat tegelijkertijd zien dat leerlingen die vaker buiten school lezen, een hogere leesvaardigheid hebben. Om de dalende trend in leesvaardigheid te keren zijn er niet alleen veranderingen nodig op school, maar ook in het leesgedrag van de leerlingen thuis. Deze veranderingen vragen om een brede aanpak, waarbij scholen onder meer samenwerken met ouders, bibliotheken, gemeenten en consultatiebureaus.

Wilt u op school een impuls geven aan het onderwijs in begrijpend lezen en als team aan de slag met de verdere leesontwikkeling van uw leerlingen? Samen met Jantien Dhont en Joanneke Prenger van SLO verzamelden we werkvormen en tips. Hiermee kunt u met elkaar in gesprek gaan over effectieve didactiek en samen aan de slag gaan om het leesonderwijs op uw school verder te ontwikkelen.

Aan de slag met de werkvormen

Een focusgroep met experts op het gebied van leesvaardigheid besprak gezamenlijk de resultaten van de peiling Leesvaardigheid. Uit het gesprek kwamen gedachten en ideeën voort om het onderwijs in begrijpend lezen verder te verbeteren. Zo acht de focusgroep het bijvoorbeeld raadzaam dat scholen een leesbeleid opstellen vanuit een schoolbrede visie op lezen. Ook besturen en directeuren hebben hierbij een rol, bijvoorbeeld waar het gaat over het aanbrengen van focus, het faciliteren van scholing, het creëren van draagvlak en het kritisch blijven volgen van de resultaten.

“Zo’n leesbeleid omvat onder meer gezamenlijke doelen en een aanpak op het gebied van verschillende aspecten van leesonderwijs, zoals leestechniek, leesbegrip, leesmotivatie en leesgedrag.”
Carlijn Pereira, beleidsadviseur, Taalunie
 

Bekijk alle suggesties

De 9-jarige Annabel vertelt in haar eigen woorden hoe het ervoor staat met het leesniveau van leerlingen en waarom goed kunnen lezen zo belangrijk is.

Beluister het audiofragment

Op de website www.peilpunt.nl staat een compleet overzicht van uitgevoerde en geplande peilingsonderzoeken. U vindt daar bijvoorbeeld het rapport Peil.Burgerschap einde basisonderwijs, over burgerschapsonderwijs en burgerschapscompetenties van leerlingen.

Alle geplande en uitgevoerde peilingsonderzoeken