Themaonderzoeken speciaal onderwijs

In het najaar van 2023 doen we onderzoek naar het tekort aan leraren- en schoolleiders in het funderend onderwijs. Dit geeft ons een beeld van maatregelen die scholen nemen om tekorten te voorkomen of te verminderen. En van de gevolgen die de tekorten hebben in de praktijk. We koppelen het onderzoek aan de steekproefkwaliteitsonderzoeken. Daarmee kunnen we de relatie onderzoeken tussen onderwijskwaliteit en het tekort aan leraren- en schoolleiders.

Verschillende (buitenlandse) studies laten zien dat het curriculum van grote invloed is op leerresultaten. In dit onderzoek willen we inzicht krijgen in één specifieke verschijningsvorm van het curriculum waar tot op heden weinig onderzoek naar is gedaan binnen de Nederlandse onderwijspraktijk, namelijk het ervaren curriculum. Centraal staan de leerervaringen van leerlingen. Daarbij kijken we hoe deze zich verhouden tot de percepties van leraren over het geïmplementeerde curriculum en welke verschillen hierin zijn tussen leerlingen. We richten ons in ieder geval op rekenen/wiskunde in het funderend onderwijs.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd met digitale vragenlijsten.

Er zijn veel verschillende routes naar het leraarschap waardoor het onduidelijk is of docenten met gelijksoortige en voldoende bagage het vak instromen. In dit onderzoek stellen we de vraag wat de kennis en vaardigheden zijn van beginnende docenten met een diploma van een lerarenopleiding. We maken onderscheid naar type lerarenopleiding en richten ons om de basisvaardigheden. Om een beeld te krijgen van de verworven kennis en vaardigheden vragen we beginnende docenten in het funderend onderwijs of zij zich voldoende toegerust voelen en vragen we tegelijk ook naar het beeld van en de begeleiding door schoolleiders.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd met digitale vragenlijsten.

In het voorjaar van 2023 voert de Inspectie van het Onderwijs een stelselonderzoek uit naar professionaliseringactiviteiten van onderwijsprofessionals. Met dit onderzoek krijgen we zicht op de activiteiten die leraren, schoolleiders, opleidingsmanagers en bestuurders in het po, vo, so en mbo uitvoeren om zichzelf professioneel te ontwikkelen. We krijgen een beeld van welke ambities en doelen gericht op professionalisering onderwijsorganisaties hebben opgesteld in beleid, op wat voor manier daar uitvoering aan gegeven wordt en of de activiteiten worden geëvalueerd op basis van het beoogde effect. We krijgen bovendien inzicht in of en hoe de professionaliseringsactiviteiten aansluiten bij de behoeften van het individu, het team, de instelling en bij de kernfuncties het onderwijs, en hoe onderwijsprofessionals de professionaliseringsactiviteiten ervaren. 

Het onderzoek bevat twee fases:
 

1. In februari 2023 wordt een vragenlijst verstuurd naar scholen/opleidingen en besturen. Ook wordt gevraagd of leraren een vragenlijst willen invullen. 
2. In mei en juni 2023 wordt bij een selectief aantal scholen/opleidingen interviews afgenomen met de bestuurder, de schoolleider/opleidingsmanager en een aantal leraren. 

De resultaten publiceren we in De Staat van het Onderwijs 2024.

De inspectie doet onderzoek naar de extra ondersteuning die leerlingen krijgen vanuit passend onderwijs. We willen namelijk weten of deze extra hulp aansluit bij wat leerlingen nodig hebben. Daarom bekijken we hoeveel leerlingen extra ondersteuning krijgen. Hoe de ondersteuning eruitziet. En wat de kwaliteit daarvan is.  We voeren dit onderzoek uit op 400 scholen in het basis-, voortgezet en (voortgezet) speciaal onderwijs. We bekijken ontwikkelingsperspectieven van leerlingen en voeren observaties uit. Ook spreken wij leerlingen, ouders en schoolpersoneel over de kwaliteit van en de tevredenheid met de extra ondersteuning.

De resultaten van het onderzoek worden in het voorjaar van 2024 bekend gemaakt.

Wat doen scholen in het reguliere onderwijs om samen met het (voortgezet) speciaal onderwijs de inclusie van meer leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften te realiseren? Om dit in beeld te brengen zijn we een onderzoek gestart naar samenwerkingsinitiatieven tussen reguliere scholen in het basis- en voortgezet onderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs. Bijvoorbeeld in de vorm van de structuurklas, samen-naar-school klas, symbiose en de school-in-school constructie. Ook alle andere mogelijke vormen van samenwerking vallen onder dit onderzoek. 

Korte vragenlijst en interviews

Scholen die meedoen aan het onderzoek kregen vorig schooljaar van ons een korte vragenlijst. De vragenlijst gaat in op de vorm van de samenwerking en de kansen en belemmeringen die scholen zien. Daarnaast willen we graag horen wat de ervaringen zijn van de samenwerkingsinitiatieven. Daarom willen we in schooljaar 2023-2024 bij een deel van de bevraagde scholen ook een paar medewerkers interviewen.