Natuur en Techniek

Met onderwijs in Natuur en Techniek leren kinderen aan de slag gaan met hun eigen onderzoeksvragen en ontwerpend te leren. Peil.Natuur & Techniek geeft inzicht in het aanbod van basisscholen, de prestaties van leerlingen in groep 8 en de trends ten opzichte van de vorige peilingen in 2008 en 2010. Het biedt tal van aanknopingspunten voor een brede dialoog over de inhoud, kwaliteit en het niveau van het onderwijs in Natuur en techniek.

(Beeldtitel: Peil.Natuur en Techniek. Praktijkverhalen. Kinderen bekijken een oude film. Een docent:)

RUSTIGE MUZIEK EN HET GELUID VAN EEN KLOK DIE SLAAT

Zo meteen aan de hand van het 7-stappenplan...
JONGENSSTEM: We hebben altijd een 7-stappenplan.
Dan moeten we eerst onderzoek doen naar wat we gaan maken hoe we het gaan maken en waarvoor.
En dan kunnen we voorwerpen pakken en dan kunnen we het daarmee bouwen.

(Een meisje in een klas:)

We moesten zorgen dat er in Bangladesh geen overstromingen meer komen.
En wij hebben toen een hele grote muur gebouwd van steen zodat het waterdicht was, en voor de rest nog allemaal met baksteen en klei voor de rest, zodat het bleef staan.
En uiteindelijk is ons land toch nog droog gebleven.
We hebben geleerd door zelf ook veel samen te werken.
En dan weet je ook dat daar overstromingen zijn en zo en dan ga je ook zelf nadenken hoe je denkt dat dat zo blijft staan.

(Een)

MEISJE: Op deze school vind ik het leuk dat we zelf uit mogen zoeken.
Dat je wel soort van binnen de lijntjes wordt gehouden maar dat je wel je eigen weg mag vinden. Dat vind ik erg leuk.
ANNETTE HESSELING: Doordat wij alle lessen starten met een probleem een vraag of een situatie, krijg je dat de kinderen zelf gaan onderzoeken en zelf gaan ontwerpen. Dus je krijgt een hele andere betrokkenheid van leerlingen.
Er is een cultuur op school waardoor leerkrachten zich vrij voelen om dingen uit te proberen, omdat je nog niet alles zeker hoeft te weten.
Je krijgt de gelegenheid om dingen te proberen.
En als je dingen probeert, dan kun je fouten maken maar dat is alleen maar goed, want van fouten kun je leren.

(Aldus Annette Hesseling.)

JACQUELINE DE VETH: Natuur en Techniek is een domein in het onderwijs waarin natuur het samenbindend element is.
Een samenbindend element tussen biologie, aardrijkskunde en techniek.
Het is belangrijk om te weten waar we staan met Natuur en Techniek in het onderwijs zodat we samen met het onderwijsveld dit domein ook kunnen verbeteren.

(Aldus Jacqueline de Veth.)

Bij meester Willem, die doet heel veel leuke proefjes en zoiets.
En daardoor leer je ook samenwerken, want vaak doen we het in tweetallen en ja, dan leer je van elkaar en dat is best wel interessant.

(Leerlingen doen proefjes. Een meisje:)

Nou, als je dingen ziet en je gaat het onderzoeken dan vind je het ook interessanter om andere dingen te gaan doen.
Want eerst vond ik het echt niet leuk om dingen te gaan onderzoeken want dan moest je weer dingen opzoeken en nu ik het één keer heb gedaan, vind ik het eigenlijk heel leuk want je komt ook telkens meer te weten.
Ik wil later traumahelikopter-bestuurder worden omdat het me leuk lijkt, ook om mensen te helpen, en je kunt vliegen.
En je ziet ook allemaal knopjes en dingen en daardoor heb je toch weer met Natuur en Techniek te maken.
STEF BAARS: Natuur en Techniek houdt voor mij in dat kinderen in aanraking komen, nieuwsgierig zijn, dat zijn ze al naar de wereld om hen heen, de levende en de niet-levende natuur om hen heen.
Dus planten-, dierenwereld, maar ook bijvoorbeeld het heelal elektriciteit, natuurverschijnselen weer, klimaat, voeding, een heel breed spectrum.

(Een docente legt iets uit aan leerlingen.)

Wat ik andere scholen mee zou willen geven, is: ga er gewoon mee beginnen.
Met techniek, met wetenschap, met onderzoekend leren.
Kijk wat bij jouw school past en kies wat past bij jouw visie wat past bij jouw vorm van onderwijs.
Weet je wat heel mooi is? Als je kinderen bezig ziet met natuur, techniek, wetenschap, onderzoek dan worden ze enthousiast. Dan zijn ze betrokken en dan leren ze zo veel.
Er gebeurt zo veel, wat ze leren ook wat je als leerkracht misschien niet eens in de gaten hebt of beoogd hebt.
Ze zijn met taal bezig, ze zijn met wiskunde bezig ze zijn met samenwerken bezig en ze zijn met het onderwerp zelf bezig.
Wat wil je meer?

(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Inspectie van het Onderwijs. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Beeldtekst: Er zijn grote verschillen in de tijd die scholen aan onderwijs in Natuur en Techniek besteden. Leerlingen zijn over het algemeen positief over Natuur en Techniek.)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT NOG EVEN VERDER EN EBT WEG

(Vooral leerlingkenmerken zoals vrijetijdsbesteding aan Natuur en Techniek en verwacht brugklasniveau hebben een positieve invloed. Het opzetten van een experiment en trekken van conclusies is voor vrijwel alle leerlingen nog moeilijk. Meer resultaten van Peil.Natuur en Techniek? Kijk op www.peilpunt.nl.)

Download de infographic "Natuur en Techniek onder de loep" als pdf.

Aanbod basisscholen

Gemiddeld besteden scholen in de groepen 1 tot en met 4 bijna drie kwartier per week aan Natuur en Techniek. In groep vijf tot en met acht is dat bijna een uur. De verschillen in tijdsbesteding tussen scholen zijn echter groot. Ook de invulling van het onderwijs verschilt. Op twee derde van de scholen is het gebruik van een methode leidend voor het onderwijsaanbod. Lees verder over het onderwijsaanbod in Natuur en Techniek.

Prestaties van leerlingen in groep 8

Er zijn grote verschillen in kennis, onderzoeks- en ontwerpvaardigheden tussen hoogvaardige en laagvaardige leerlingen. De verschillen in prestaties lijken vooral samen te hangen met (algemene) leerlingkenmerken en niet of nauwelijks met de aanpak van de school zoals in dit onderzoek gemeten. Lees verder over de prestaties in groep 8.

Trends ten opzichte van 2008 en 2010

Er is een stabiele trend waar te nemen als de prestaties van leerlingen vergeleken worden met eerdere peilingen in 2008 en 2010: de opgaven voor Natuurkunde en techniek en Biologie zijn ongeveer even goed gemaakt als vroeger. De opgaven voor Aardrijkskunde zijn iets minder goed gemaakt. Het aantal opgaven voor Aardrijkskunde is echter te klein voor harde conclusies. Lees verder over trends in Natuur en Techniek.