Formatief handelen

Leerlingen leggen veel nadruk op inzicht in hun eigen leerproces. Kort gezegd: ze willen weten wat ze al kunnen, wat ze nog moeten leren en hoe ze dat het beste kunnen doen.

Feedback geeft leerlingen informatie over waar ze staan en geeft leerlingen houvast bij het werken aan en behalen van leerdoelen (Wijze Lessen, bouwsteen 11).

  • Leerlingen en docenten geven ook in ons onderzoek het belang van goede feedback aan. Ze geven aan dat het voor het leerproces nodig is om te weten welke stof je als leerling al beheerst en waar nog extra uitleg of oefening nodig is. Voorbeelden die ze noemen zijn:
    • (Oefen-)toetsen en goed nabespreken van vragen. Dat kan klassikaal maar ook in groepjes waarbij leerlingen samen de antwoorden geven.
    • Leraren stellen open vragen, leerlingen proberen antwoord te geven. De docent geeft feedback op het antwoord en laat andere leerlingen meedenken en reageren.
  • Het is van belang om te achterhalen welke leerlingen de leerstof begrijpen. ‘Weten of álle leerlingen nog goed weten en begrijpen wat je met je onderwijs beoogt, is voor lange termijn-leren essentieel’ (Wijze Lessen, p. 113). Net als de leerlingen in ons onderzoek aangeven, is het stellen van open vragen een manier om dat te doen.
  • Het maken van (oefen-)toetsen en de feedback daarop helpt om de leerstof te verwerken en op te slaan in het langetermijngeheugen. Het stellen van vragen (bijvoorbeeld in een minitoets of een quiz over eerdere lesstof) vraagt van leerlingen deze stof weer op te halen en er over na te denken (Wijze Lessen, p. 169).