Symbiose: deel van het onderwijs volgen op een andere school
Leerlingen staan ingeschreven bij een school en volgen daar ook het onderwijs. Soms is het voor de leerling beter om een aantal lessen op een andere school te volgen. Dit heet symbiose. Een leerling die staat ingeschreven in het (voortgezet) speciaal onderwijs kan dan een deel van het onderwijs volgen in het basisonderwijs, speciaal basisonderwijs, voortgezet onderwijs of in een instelling voor educatie en beroepsonderwijs. Dit heeft in de alledaagse praktijk allerlei voordelen.
Stamgroepen en gemengde groepen
Symbiose kan tot een maximum van 60 procent van het lesprogramma op een andere school plaatsvinden. De leerling staat maar bij een van de scholen ingeschreven die school organiseert het onderwijs in een stamgroep. Leerlingen van een stamgroep staan allemaal ingeschreven bij dezelfde school (en met hetzelfde BRIN-nummer). Het is in de stamgroep niet toegestaan om leerlingen met elkaar te mengen die staan ingeschreven bij verschillende scholen (BRINS) behalve als er een symbiose overeenkomst met de andere school ligt.
Gemengde groepen zijn wel toegestaan bij symbiose. Als een leerling het onderwijs volgt op de symbioseschool kan hij dus wel in een gemengde groep zitten. De groepen kunnen bestaan uit leerlingen van alle leeftijden uit het speciaal basisonderwijs, speciaal onderwijs en van twee verschillende (voortgezet) speciaal onderwijs.
Waarom is het niet toegestaan om leerlingen van verschillende BRINS met elkaar te mengen?
Dit heeft te maken met het basisprincipe van het Nederlandse onderwijsstelsel. Leerlingen staan ingeschreven op scholen en scholen worden bekostigd als zij aan de voorwaarden voldoen. Overstap van de ene naar de andere school is mogelijk; ouders kunnen hun kind uitschrijven en ergens anders inschrijven. Ouders moeten erop kunnen vertrouwen dat hun kinderen onderwijs krijgen van de school waar hun kinderen ingeschreven staan.
Mogelijke samenwerkingsvormen bij symbiose
Bij verregaande samenwerking tussen scholen met verschillende BRIN-nummers is het aan te raden om de stamgroepen jaarlijks te bepalen en vervolgens te kijken welke leerlingen het beste in welke stamgroep passen en daar de inschrijving op te regelen. Dit kan betekenen dat na overleg met de ouders een leerling in een stamgroep voor speciaal basisonderwijs wordt geplaatst, terwijl hij of zij vorig jaar in de stamgroep voor speciaal onderwijs stond ingeschreven en andersom.
Een andere mogelijkheid is om met verregaande onderwijsarrangementen te werken en daar extra financiering aan te koppelen. U kunt dan alle leerlingen inschrijven in het speciaal basisonderwijs en de benodigde expertise met de school voor speciaal onderwijs regelen.
Examen doen via vavo
Leerlingen van een school voor voortgezet speciaal onderwijs kunnen examen doen via het voortgezet algemeen volwassenenonderwijs (vavo) (zie art. 14b van de WEC). Een voorwaarde daarvoor is wel dat er sprake is van symbiose tussen de vso-school en de web-instelling. Dat wil zeggen dat een deel van het vso-schoolplan wordt uitgevoerd door de instelling voor beroeps en volwasseneducatie. Dit geldt voor leerlingen vanaf 16 jaar, (artikel 13 van het Onderwijskundig besluit WEC). Voor vso-leerlingen van 18 jaar en ouder geldt dat zij slechts examen via het vavo mogen doen, als de inschrijving in het voortgezet speciaal onderwijs niet is onderbroken.
Geen maximum en minimum aan symbioseperiode
Er is geen maximum en geen minimum verbonden aan de periode waarvoor de symbiose kan worden aangegaan. De overeengekomen termijn moet wel in de symbiose-overeenkomst (art. 12 Onderwijskundig besluit WEC) worden opgenomen. Wel geldt dus dat niet meer dan 60 procent van het onderwijs gevolgd kan worden op een andere school.
Zie voor meer informatie de aangepaste richtlijn symbiose.