9. Bouwspecifiek lezen
Er zijn momenten in de leesontwikkeling die extra aandacht vragen, bijvoorbeeld omdat daar de basis wordt gelegd of omdat het momenten zijn waarbij het risico groot is dat kinderen of jongeren hun motivatie om te lezen kwijtraken. Op deze sleutelmomenten is andere aandacht of extra inzet nodig.
Deze pagina is ontwikkeld door Jantien Dhont en Joanneke Prenger van SLO in samenwerking met de Inspectie van het Onderwijs.
Groep 1-2: Interactief voorlezen en modelen
Met deze werkvorm doet u ervaring op met verschillende voorleesmethodieken met als doel het stimuleren van de luistervaardigheid.
Voorbereiding
- Duur werkvorm: 60 minuten
- Digibord regelen waarop de deelnemers gezamenlijk een video kunnen bekijken
- 2 sessies inplannen: voorbereidingbijeenkomst en een week later reflectiebijeenkomst
- Laat alle deelnemers een prentenboek (dat past binnen hun onderwijs op ‘dit’ moment) meenemen
- Deelnemers vragen om voorafgaand aan de sessie de Fiche Voorlezen (KU Leuven) te lezen
- Vlak voor de sessie video Interactief voorlezen - goede vragen stellen (Centrum voor Taal & Onderwijs) klaarzetten
1. Samen voorbereiden
De fiche Voorlezen wordt er aan het begin van de sessie bijgepakt. Iedereen schrijft voor zichzelf het volgende op:
- 3 dingen die je hebt geleerd
- 2 vragen waar je graag een antwoord op krijgt
- 1 ding dat je al wist
Daarna bekijken de deelnemers samen de video Interactief voorlezen - goede vragen stellen en noteer je de soort vragen die gesteld worden. Wat valt je op? Wat nemen jullie hier uit mee?
Het is nu tijd om je prentenboek voor te bereiden dat past binnen je onderwijs op ‘dit’ moment (sluit aan bij het huidige thema). Welke vragen stel je aan de klas? Wat ga je modelen?
Na deze sessie gaan jullie aan de slag in de klas.
2. Aan de slag in de praktijk
- Lees het gekozen prentenboek een keer voor aan de hele klas, zonder onderbrekingen.
- Lees ditzelfde verhaal vervolgens nogmaals voor aan de hele groep, waarbij je af en toe modelt (hardop-denkend voordoet) welke verbanden je ziet in de tekst.
- Lees het boek tenslotte voor de derde maal voor, maar nu aan een kleine groep, volgens de principes van interactief voorlezen.
Stappen interactief voorlezen
- Introduceer het verhaal. Bekijk met z’n allen de kaft en de illustraties van het boek. Laat vervolgens de leerlingen voorspellen waar het verhaal over gaat. Vraag bijvoorbeeld over wie het verhaal gaat, waar het verhaal zich afspeelt of wat er gebeurt in het verhaal.
- Lees het verhaal voor. Stel tussendoor vragen over het verhaal en leg begrippen uit.
- Bespreek het verhaal na afloop. Vraag leerlingen of hun voorspelling klopte en laat ze vertellen over hoe het verhaal begon, wat het probleem was, welke oplossing er was voor het probleem en hoe het verhaal afliep.
3. Reflecteren met collega's
Tijdens de reflectiebijeenkomst bespreek je met je collega’s je ervaringen: wat ging goed? Wat liep stroef? Geef elkaar tips en wissel prentenboeken uit.
Groep 3-4: Vloeiend leren lezen
Met deze werkvorm ontdekt u hoe u een impuls kunt geven aan het technisch leesonderwijs in jouw groep 3 (of 4).
Voorbereiding
- Duur werkvorm: 60 minuten
- Deelnemers vragen om voorafgaand aan de sessie de Vloeiend lezen (Lezen in het primair onderwijs ) door te nemen
Samen aan de slag
- Reflecteer eerst zelf en vervolgens samen op de vragen ‘Wat gaat er goed in ons leesonderwijs in groep 3-4’ (waar zijn we trots op) en ‘Wat kan er beter?’ (waar loop je tegenaan).
- Maak een prioriteitenlijstje van punten waar jullie tegenaan lopen. Bespreek en zoek samen op de site Lezeninhetpo.nl naar oplossingen.
- Maak een concreet stappenplan om een punt aan te pakken: welke elementen zijn op korte termijn haalbaar en wat is de stip op de horizon?
Groep 5 -8: Thematisch lezen met CORI
In deze werkvorm zoomt u in op een van de aanpakken om thematisch te lezen: de CORI-aanpak. In deze aanpak gaan leesinstructie en leesmotivatie hand in hand. U leert de kenmerken van deze aanpak kennen en oefent ermee in de praktijk.
Voorbereiding
- Duur werkvorm: 60 minuten
- Digibord regelen waarop de deelnemers gezamenlijk een video kunnen bekijken
- 2 sessies inplannen: een week na de eerste bijeenkomst de reflectiebijeenkomst laten plaatsvinden
- Deelnemers vragen om voorafgaand aan de sessie hoofdstuk 17 'Thematisch leesonderwijs motiveert' uit de kennisbundel Leer ze lezen (Didactief) door te nemen
- Vlak voor de sessie video Engaging Nonfiction Readers klaarzetten
1. Met elkaar in gesprek
Bespreek samen het gelezen hoofdstuk over thematisch leesonderwijs. Wat heeft je verrast? Wat spreekt je aan?
Daarna bekijk je samen de video Engaging Nonfiction Readers. Hoe zie je de principes van CORI lezen terug in deze opname? Bespreek met elkaar wat aanspreekt en wat niet.
2. Aan de slag in de praktijk
Bedenk op welk (zaakvak)thema je bezig wilt met de CORI-aanpak. Welke elementen kun je toevoegen aan je zaakvakles om er een thematische leesles van te maken? Probeer de les uit in je klas. Noteer voor jezelf wat goed ging en waar je tegenaan liep.
3. Reflecteren met collega's
Bespreek tijdens de reflectiebijeenkomst jullie ervaringen en deel good practices.