Goed kunnen schrijven is voorwaardelijk om zelfstandig deel te kunnen nemen aan het maatschappelijk leven. Het ontwikkelen van schrijfvaardigheid is bovendien van groot belang voor de cognitieve ontwikkeling van leerlingen. Daarnaast kunnen schrijven en schrijfonderwijs ten goede komen aan de leesvaardigheid van leerlingen.
Gepubliceerde onderzoeken
De peiling van de schrijfvaardigheid van leerlingen in het voortgezet onderwijs (vo) laat zien dat 8 op de 10 vo-leerlingen referentieniveau 1F of hoger beheerst. Referentieniveau 1F is het fundamentele schrijfvaardigheidsniveau dat de meeste leerlingen aan het einde van de basisschool zouden moeten beheersen. Een deel van alle leerlingen (17%) beheerst dit niveau na 2 jaar vervolgonderwijs dus nog niet. Op het vmbo-b/k gaat dit om 40% van de leerlingen.
De helft van de leraren Nederlands vindt dat zij over voldoende kennis en vaardigheden beschikken voor het geven van schrijfonderwijs. Meer dan de helft zou in de toekomst bijscholing willen volgen, maar veel docenten geven aan hiervoor weinig tijd te hebben.
De meeste scholen vinden het belangrijk dat er ook bij andere vakken dan Nederlands aandacht is voor schrijfvaardigheid. Goed formuleren en een tekst opbouwen is bijvoorbeeld ook bij zaakvakken als geschiedenis en biologie belangrijk. Toch lukt deze integratie van schrijfonderwijs met andere vakken nog niet goed. Bij slechts 1 op de 4 scholen is er bijvoorbeeld regelmatig overleg tussen docenten van verschillende vakgebieden over de invulling van het schrijfonderwijs.
Bekijk het rapport Peil.Schrijfvaardigheid (gepubliceerd op 20 november 2025)
Bekijk het nieuwsbericht (gepubliceerd op 20 november 2025)
Dit peilingsonderzoek laat zien dat lang niet alle leerlingen het primair onderwijs verlaten met een fundamenteel schrijfvaardigheidsniveau. Aan het eind van het basisonderwijs behaalt 73% van de leerlingen het fundamentele niveau 1F voor schrijfvaardigheid. In het speciaal basisonderwijs is dit 33%. De prestaties van leerlingen zijn stabiel sinds 2009, maar blijven achter bij de ambities die zijn geformuleerd bij de introductie van de referentieniveaus. De peiling geeft niet alleen zicht op de leerlingprestaties op het gebied van het schrijven van teksten, maar ook op het schrijfonderwijs op scholen voor (speciaal) basisonderwijs en de attitude van leerkrachten en leerlingen. Leerkrachten geven in het onderzoek aan dat ze de communicatieve en expressieve functie van schrijven het belangrijkst vinden. In hun onderwijs zetten ze bij de instructie, lesdoelen en feedback echter vooral in op correctheidsaspecten (spelling, grammatica en interpunctie).
Bekijk de resultaten en het rapport Peil.Schrijfvaardigheid 2018-2019 (gepubliceerd op 4 maart 2021)