Academische samenwerking – daar zit muziek in!
Weblogs
Als het geen drieletterige afkorting heeft, dan bestaat het niet. Althans, niet bij de Inspectie van het Onderwijs. En sinds ik in februari 2022 bij de inspectie begon als directeur Kennis, heb ik er veel langs zien komen. Al snel kwam ik de afkorting AWP tegen, die voor Academische WerkPlaats staat. Voor u wellicht een wat onbekende term, maar academische werkplaats is een breder toegepaste term voor een vorm van structurele academische samenwerking tussen een universiteit, beleid en praktijk of -in ons geval- toezicht.
AWP, wat moeten we ermee?
Ook onze inspectie heeft dergelijke samenwerkingen. Die zijn samengebracht in het programma AWP, het platform waar de inspectie en wetenschappers in een nauwe samenwerking onderzoek doen naar relevante thema’s op onderwijsgebied. Het doel van het programma AWP is om door academische samenwerking de wetenschappelijke onderbouwing van ons toezicht te verstevigen en verdere verbetering van het toezicht te stimuleren. Ik ben groot pleitbezorger voor academische samenwerking, omdat ik er echt van overtuigd ben dat het bij draagt aan effectiever toezicht voor beter onderwijs.
AWP, wat doen we ermee?
Binnen het programma AWP zijn op dit moment drie academische werkplaatsen actief. Onze eerste AWP (Onderwijskwaliteit) bestaat op de kop af 8 jaar en werd gelanceerd bij de inauguratie van Inge de Wolf als bijzonder hoogleraar Education Systems. In deze AWP wordt samen met de Universiteit Maastricht onderzoek gedaan naar verschillende aspecten van onderwijskwaliteit, effectieve interventies om de basisvaardigheden te verbeteren, schoolverschillen en interventies om lerarentekort tegen te gaan. De AWP is sinds 2020 onderdeel van het onderzoeksnetwerk Education Lab NL.
De tweede AWP (Sociale Kwaliteit) is verbonden aan de bijzondere leerstoel van onze collega Anne Bert Dijkstra aan de Universiteit van Amsterdam. In deze AWP wordt gewerkt aan vragen gericht op ontwikkeling van de sociale aspecten van onderwijskwaliteit, onder andere met het instrument Burgerschap Meten (BSM). Onze derde AWP (Leskwaliteit) staat onder leiding van Adrie Visscher, hoogleraar Docentontwikkeling aan de Universiteit Twente. Hier wordt onder meer nieuw instrumentarium ontwikkeld waarmee relevante informatie kan worden verzameld over de leskwaliteit in Nederlandse scholen.
Met de resultaten van de AWP-samenwerkingsprojecten wordt het beeld van het Nederlandse onderwijsstelsel verdiept en verbreed. Die informatie verwerken we bijvoorbeeld in de Staat van het Onderwijs. Daarnaast benutten we de resultaten voor verbetering en vernieuwing van het instellings- en het stelseltoezicht. Denk hierbij aan de ontwikkeling van nieuwe of bestaande risicomodellen. Een heel ander voorbeeld is de samenwerking met de Universiteit Twente die heeft geleid tot nieuw instrumentarium voor de meting van evidence-informed indicatoren van leskwaliteit.
Het programma AWP draagt bij aan effectiever toezicht voor beter onderwijs
AWP, wat kunnen we er nog meer mee?
Binnen de AWP’s vindt veel mooi onderzoek plaats, maar ik denk dat er meer uit te halen valt. Volgens mij kan het programma een nog belangrijker bijdrage leveren aan het lerend vermogen van de inspectie. Het viel me de afgelopen maanden namelijk op dat het programma relatief onbekend is in onze organisatie. Ik wil de impact binnen en buiten de organisatie van het onderzoek dat we gezamenlijk met wetenschappers doen verder vergroten. Daarom zijn we van plan om verder te investeren in ontmoeting en uitwisseling tussen onderzoek en toezicht. Ik zou graag beginnen met een jaarlijkse conferentie, want dat is naar mijn idee al weer veel te lang geleden. Maar je kunt ook denken aan andere bijeenkomsten en lezingen.
Ook verkennen we verdere intensivering van de samenwerking binnen de APW’s en gaan we de thema’s van de AWP’s nog eens onder de loep nemen. Zijn de huidige thema’s voor de toekomst ook de belangrijkste thema’s waarin we willen investeren met de academische samenwerking? Welke toezichtthema’s zouden mogelijk ook gebaat zijn bij structurelere academische samenwerking? Zou er voor de basisvaardigheden taal en rekenen bijvoorbeeld niet ook een academische werkplaats moeten komen? In elk geval bekijken of we een AWP toezichtevaluatie met de Erasmus School of Economics kunnen opzetten. Gek eigenlijk dat die er nog niet was.
Hoe denkt u over samenwerking tussen de wetenschap en het onderwijstoezicht? Waar zou wat u betreft nu echt eens nader onderzoek naar gedaan moeten worden? Laat het ons vooral weten via communicatie@owinsp.nl. Wellicht kan het programma AWP dan nog meer bijdragen aan effectief toezicht voor beter onderwijs!
Matthijs van den Berg
Matthijs van den Berg werkt sinds februari 2022 als directeur Kennis bij de Inspectie van het Onderwijs.