Nieuwsbrief inspectie: primair onderwijs - december 2020

Vanwege de coronacrisis heeft de inspectie de wijze van toezicht houden aangepast. Het uitgangspunt is nu ‘toezicht op afstand waar dat kan’. Op basis van nieuwe maatregelen en/of versoepelingen passen wij onze werkwijze indien nodig verder aan. Op onze website vindt u de actuele stand van zaken over hoe wij onze onderzoeken uitvoeren.

Toezicht tot de zomervakantie van 2021 in het primair onderwijs

De coronacrisis veroorzaakt grote druk op scholen en besturen, de focus ligt nu in de eerste plaats op de continuïteit van het onderwijs. Daarom richten we onze toezichtactiviteiten in het primair onderwijs zo in, dat ze zo min mogelijk extra belasting opleveren.

Op de scholen doen we tot aan de zomervakantie voornamelijk korte thematische onderzoeken. Het onderzoek ‘kwaliteitsverbetering en de leerlingenpopulatie’ is daarvan een voorbeeld. In december start een pilot bij ongeveer 20 scholen waarin we onderzoeken hoe we de kwaliteit van afstandsonderwijs in beeld kunnen brengen. Bij een beperkt aantal sbo-scholen vindt een Peil.-onderzoek plaats naar Burgerschap.

Besturen bezoeken we alleen met een regulier vierjaarlijks onderzoek als we risico’s zien. Dit stemmen we af met deze besturen. Daarnaast doen we compacte vierjaarlijkse onderzoeken op afstand, dit zijn beperkte onderzoeken, wat bijdraagt aan vermindering van de toezichtlast.

Mogelijk is ons toezicht op dit moment toch een te grote belasting voor uw school of bestuur. Inspecteurs hebben de ruimte om in specifieke knellende situaties de planning aan te passen.

Het blijft belangrijk dat scholen de inspectie informeren over sluiting van een school of locatie vanwege het coronavirus. Dit kan via het meldpunt schoolsluiting, dat is te bereiken via het Internet Schooldossier. De gegevens worden verwerkt in maandrapportages met trends en ontwikkelingen op nationaal niveau en regionaal niveau. Op basis van die informatie kan beleid worden gemaakt, bijvoorbeeld om leerachterstanden te voorkomen. Voor een actueel en scherp beeld is het belangrijk om zowel sluiting als heropening op het moment zelf te melden. Op onze website staat meer informatie en een link naar de eerste rapportage.

Bij een nieuw themaonderzoek onderzoekt de inspectie vanaf februari 2021 de wijze waarop scholen informatie over de ontwikkeling van leerlingen bij taal en rekenen analyseren. De inspectie gaat dan na hoe de scholen interventies bepalen en hoe zij deze uitvoeren in de klas, ook met het oog op mogelijke achterstanden die zijn ontstaan als gevolg van corona. Tijdens het onderzoek brengen we de rol van de leraar in kaart en gaan we met schoolleiding en leraren in gesprek over de stappen die ze volgen in de cyclus van evalueren, analyseren en afstemmen. Het gaat daarbij over de klas als geheel en specifiek over leerlingen die hulp of extra ondersteuning nodig hebben.

Het onderzoek is uitgewerkt als onderzoek op afstand, maar als de ontwikkelingen rondom het coronavirus het toelaten zullen we dit aanvullen met een verdieping in de vorm van fysieke schoolbezoeken. We hebben het voornemen om dit themaonderzoek over enkele jaren te herhalen om de ontwikkeling op deze belangrijke aspecten van het onderwijs in beeld te brengen.

De inspectie wil meer weten over burgerschapsonderwijs. Hoe ziet dat er in de praktijk uit, en wat weten leerlingen over burgerschap? In het voorjaar van 2021 wordt daarom – in opdracht van de inspectie - burgerschap in het speciaal (basis)onderwijs onderzocht. Dit peilingsonderzoek heeft tot doel het burgerschapsonderwijs in beeld te brengen en te laten zien over welke kennis en vaardigheden leerlingen beschikken. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de Universiteit van Amsterdam, GION van de Rijksuniversiteit Groningen, het Cito en het Kohnstamm Instituut.

Voor de peiling is een representatieve steekproef van scholen getrokken. Als uw school behoort tot deze steekproef, dan ontvangt u binnenkort een uitnodiging voor deelname aan het onderzoek. Het onderzoek vindt plaats op twee nader te bepalen dagdelen in de periode maart 2021 – juni 2021, onder voorbehoud van de ontwikkelingen rondom het coronavirus. We stellen uw medewerking aan het onderzoek zeer op prijs.

Het coronavirus blijft voor verstoring van het reguliere onderwijs zorgen. Scholen en instellingen moeten regelmatig moeite doen om de bezetting rond te krijgen en onderwijs is regelmatig digitaal of hybride. Natuurlijk realiseren we ons als inspectie dat het voor veel scholen en instellingen zoeken blijft. Tegelijkertijd is het in deze tijden extra belangrijk ervaringen te delen en van elkaar te leren. Daarom zijn we het project ‘Kwaliteit van en toezicht op afstandsonderwijs’ gestart.

We kijken hierbij met scholen, opleidingen en besturen mee hoe zij met afstandsonderwijs omgaan. Hoe gebruiken ze dat, tegen welke zaken lopen ze aan en wat gaat er goed? Met dit project willen we een eerste beeld schetsen van de verschillende praktijken en van de kwaliteit van het afstandsonderwijs voor leerlingen en studenten. We brengen hierbij in kaart wat er al goed gaat en wat in het afstandsonderwijs nodig is. Het onderzoek vindt in december plaats op 60 á 70 scholen en opleidingen en is vooral inventariserend. Er worden geen oordelen gegeven.

Hoe staat het onderwijs in Nederland er momenteel voor? Dat hoort u op 14 april 2021. Dan overhandigt inspecteur-generaal van het Onderwijs Alida Oppers de publicatie De Staat van het Onderwijs 2021 aan de ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De daaropvolgende weken is er gelegenheid voor het onderwijsveld om onderling in gesprek te gaan over al die uitkomsten en ontwikkelingen, in de aanloop naar de conferentie De Staat van het Onderwijs. Want op 11 mei 2021 nodigen we graag iedereen uit die een rol speelt in het onderwijs om tijdens de conferentie te bespreken hoe we, met die kennis, gezamenlijk het onderwijs verder kunnen brengen. Op een later moment kunt u op de website zien hoe ook u kunt deelnemen aan de conferentie.

Ondanks de coronacrisis doen 24 scholen voor primair onderwijs, 9 scholen voor speciaal onderwijs en 32 afdelingen voor voortgezet onderwijs mee aan het traject Excellente Scholen 2021-2023. Het aantal deelnemers is daarmee nagenoeg gelijk aan dat van vorig jaar. Op 28 juni wordt tijdens de Onthulling bekend gemaakt welke scholen en afdelingen het predicaat Excellente School 2021-2023 mogen dragen.

Wat doet de inspectie in 2021? We houden toezicht op besturen en hun scholen en opleidingen en we rapporteren op stelselniveau over de ontwikkeling van de onderwijskwaliteit. Daarbij staat een aantal thema’s centraal, waaronder uiteraard de coronacrisis en de effecten daarvan op het onderwijs en de onderwijskwaliteit. Daarnaast is het de bedoeling dat we vanaf augustus 2021 met een nieuw onderzoekskader gaan werken. De voorbereidingen hiervoor zijn in volle gang.

In juni 2020 hebben we het ontwerp Jaarwerkplan 2021 vastgesteld. Dit heeft vervolgens de wettelijk vereiste goedkeuring van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap gekregen. In dit jaarwerkplan kijken we een jaar vooruit. Zoals gezegd spelen we uiteraard in op de coronacrisis. Maar zeker komend jaar kan het zo zijn dat er ontwikkelingen zijn die nadere of andere keuzes noodzakelijk maken.

Jaarwerkplan Inspectie van het Onderwijs 2021