Jaarlijks krijgt de Inspectie van het Onderwijs veel vragen en meldingen rond het centraal examen. Sommige kwesties horen we vaker dan andere. Hoe kunt u als school zulke veel voorkomende kwesties voor zijn? We hebben enkele bijzondere aandachtspunten onder elkaar gezet. Met deze extra checks kunt u de leerlingen nog beter helpen om hun examenperiode goed te doorlopen.
De aandachtspunten zijn onderverdeeld in: de voorbereiding van de examenperiode, de periode tijdens de examens, en de periode na afloop van de afname. Klik op de vragen om de aandachtspunten te zien.
Bijzondere aandachtspunten vóór het centraal examen
Leerlingen mogen alleen aan het centraal examen deelnemen als het PTA is afgerond en geregistreerd. In het ergste geval kan een centraal examen daardoor ongeldig zijn en krijgt de leerling geen cijfers en dus ook geen diploma.
Denk aan:
Hebben we gecheckt dat de juiste vakken zijn afgerond, gezien het profiel?
Zijn alle PTA’s niet alleen goed afgerond maar ook goed geregistreerd?
Heeft elke leerling die we willen toelaten ook kans om te slagen (met de slaag- en zakregeling in achterhoofd)?
Hebben we gecontroleerd of de examenruimtes helemaal op orde zijn?
Wordt er niet toevallig tijdens de examenperiode op of rond de school luidruchtig verbouwd?
Hebben we voldoende van de toegestane hulpmiddelen beschikbaar, zoals woordenboeken?
Zijn we voorbereid op extreme weersveranderingen? Als het bijvoorbeeld onverwachts erg warm wordt?
Hebben we afgesproken wat we doen bij onverhoopte dreigingen?
Weten zij bijvoorbeeld:
hoe ze moeten controleren of ze de juiste examens hebben ontvangen?
op welk moment ze de examens mogen openen?
hoe ze moeten omgaan met het eventuele erratum?
dat naaldhakken hinderlijk kunnen zijn? (De inspectie krijgt weleens klachten over het geluid)
wat ze precies moeten controleren als de leerling het examenwerk inlevert?
wat ze moeten doen in bijzondere gevallen?
waar ze alle instructies kunnen terugvinden?
Welke hulpmiddelen bij welk examen gebruikt mogen worden - en welke juist niet?
Wat de regels zijn rond herkansingen en wat de leerling daarvoor moet doen?
Wat te doen als de leerling ziek wordt of als de leerling niet in staat is zich te concentreren door een onvoorziene omstandigheid? Dan moeten de ouders dat in elk geval vóór de uitslag van het examen melden.
Een examenleerling moet bijvoorbeeld weten:
Waar moet ik precies zijn? En hoe lang van tevoren word ik verwacht?
Mag ik mijn mobieltje, drinkfles of bijvoorbeeld rauwe worteltjes meenemen?
Wat moet ik doen als ik ziek ben? Of als ik tijdens het examen niet lekker word?
Waar kan ik informatie terugvinden over het afnemen van het examen?
Bijzondere aandachtspunten tijdens de examens
Weten ze welke leerlingen recht hebben op extra tijd en stemmen ze dat nog eens af met die leerlingen?
Starten ze de examenzitting op tijd (niet te vroeg, niet te laat)?
Houden ze tijdens de zitting de tijd in het oog?
Sluiten ze de zitting niet per ongeluk te vroeg of te laat af?
Lezen ze het erratum duidelijk voor?
Letten ze erop dat ze geen informatie geven over de inhoud van het examen?
Vullen ze het proces verbaal volledig in?
Handelen ze ook reglementair juist als een leerling onwel wordt?
Onreglementaire hulpmiddelen maken het examenwerk ongeldig. Denk bijvoorbeeld aan:
Gebruiken de leerlingen de juiste rekenmachine?
Wel of juist geen woordenboeken?
Een rustige examensfeer vraagt ook aandacht voor details. Letten de surveillanten er bijvoorbeeld op dat ze zelf:
niet kletsen met anderen tijdens de zitting?
niet onnodig ramen of deuren open zetten?
niet teveel in- en uitlopen?
Staat de naam van de kandidaat op het examenwerk?
Zorgen ze dat het examenwerk niet per ongeluk buiten de zitting komt?
Zorgen ze ervoor dat het examenwerk niet kan kwijtraken?
Bijzondere aandachtspunten na de afname van de examens
Hoe zorgvuldig er ook gewerkt wordt, er gaat wel eens wat mis - poststukken raken kwijt, een tas wordt gestolen.
Een goed gebruik is daarom om direct al het gemaakte examenwerk te kopiëren of te scannen.
Let vooral goed op het examenwerk als het wordt overgedragen tussen de 1e en 2e corrector en tussen de correctie en het vaststellen van de score.
Ieder jaar gebeurt het wel dat een corrector op het examenwerk heeft geschreven. Bewust of onnadenkend, en doorgaans goedbedoeld. Maar het is altijd fout. Want het werk wordt er ongeldig door. Is de correctoren op het hart gedrukt dat ze bijvoorbeeld:
geen opgeschreven cijfer of een letter iets leesbaarder mogen maken?
ook geen onduidelijk aangekruist vakje op een meerkeuzevraag mogen verbeteren?
niets mogen doorhalen, aanvullen of veranderen?
Een verkeerde uitslag geven aan een leerling is ontzettend zuur. Toch gebeurt dat nog regelmatig.
Veel scholen checken daarom dubbel wat de uitslag is vóór de leerling wordt gebeld, soms door verschillende personen.
Het kan soms een puzzel zijn te bepalen welk vak een leerling het beste kan herkansen. Tegelijkertijd is het een belangrijke keuze voor de leerling: het kan het verschil worden tussen slagen of zakken. Daarom is het belangrijk extra zorgvuldig het advies te bepalen.
