De Inspectie van het Onderwijs, Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en Inspectie Justitie en Veiligheid uiten hun zorgen over de mogelijke effecten en uitvoerbaarheid van de Asielnoodmaatregelenwet en de wijziging van het wetsvoorstel. Dat deden de inspecties via een brief aan de minister van Asiel en Migratie, David van Weel.
Op 3 juli is de Asielnoodmaatregelenwet aangenomen in de Tweede Kamer. Een onderdeel van de wet is een wijziging van het wetsvoorstel dat het onrechtmatig verblijf in Nederland en het verlenen van hulp aan onrechtmatig verblijvende mensen strafbaar stelt.
Verschillende maatschappelijke- en overheidsorganisaties waarschuwden al dat de angst voor straf ertoe zal leiden dat de toegankelijkheid tot onderwijs, medische zorg en bescherming tegen misdrijven zoals uitbuiting en mensenhandel afneemt. Ook als inspecties zijn wij bezorgd dat de toch al kwetsbare positie van onrechtmatig verblijvende mensen nog kwetsbaarder wordt, doordat zij geen gebruik meer kunnen of durven maken van basis hulpstructuren. Wat leidt tot bredere maatschappelijke risico’s voor onder meer veiligheid, leefbaarheid en volksgezondheid. Verschillende professionals zijn op basis van wetten, richtlijnen of beroepsethiek verplicht om mensen te helpen. Zoals bijvoorbeeld politiemedewerkers, zorgmedewerkers en onderwijsprofessionals. Zij lopen, door de Asielnoodmaatregelenwet en de wijziging van het wetsvoorstel, straks het risico om hiermee in overtreding te zijn. Dit vormt voor deze professionals – veelal werkzaam in sectoren die toch al onder druk staan - een onwerkbaar dilemma.
De inspecties verzoeken de minister en het kabinet om oog te hebben voor deze effecten en het belang van een zorgvuldige toetsing van wetgeving.