Peil.Burgerschap einde basisonderwijs 2019-2020

Burgerschapsvorming is belangrijk voor leerlingen en de samenleving. Van scholen wordt verwacht dat zij een belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de burgerschapscompetenties van hun leerlingen. Peil.Burgerschap einde basisonderwijs 2019-2020 geeft zicht op zowel het onderwijs als de leerlingcompetenties op het gebied van burgerschap.

Onderzoeksresultaten burgerschapsonderwijs

Uit de peiling blijkt dat scholen burgerschapsvorming ook als een taak voor zichzelf zien. Volgens de meerderheid van de schoolleiders en leerkrachten die deelnamen aan dit peilingsonderzoek, kan het burgerschapsonderwijs op hun school nog wel verder ontwikkeld worden. Er is nog niet veelvuldig sprake van een visie, concrete leerdoelen voor burgerschapsvorming en een leerlijn voor burgerschap. Deze zijn wel noodzakelijk om het onderwijs in burgerschapsvorming doelgericht en samenhangend vorm te kunnen geven. Verder ligt in de leerdoelen en de dagelijkse schoolpraktijk de focus nu vooral op persoonsvorming en sociale omgang, vanwege de invloed hiervan op het primaire onderwijsproces. Maatschappelijke aspecten van burgerschap, die minstens even belangrijk zijn, komen minder aan bod. Deze zijn minder makkelijk te verbinden aan wat er op school gebeurt.

Onderzoeksresultaten burgerschapscompetenties leerlingen

Het onderzoek laat zien dat 4 van de 5 leerlingen ongeveer 50% tot 90% van de opgaven beheersen voor burgerschapskennis en de vaardigheid in het toepassen van deze kennis. Een even groot deel van de leerlingen heeft een matig tot redelijk vertrouwen in de eigen burgerschapsvaardigheid en een gematigd positieve burgerschapshouding. Alleen voor burgerschapskennis kunnen we de resultaten vergelijken met eerder peilingsonderzoek uit 2009. Dan blijkt dat de burgerschapskennis van groep 8-leerlingen licht is gedaald. De burgerschapscompetenties van leerlingen hangen niet alleen samen met het burgerschapsonderwijs; ook de omgeving (zoals de thuissituatie) is hierop van invloed.

Burgerschap in beeld Meer dan 3/4 van de leerlingen heeft een matig tot redelijk vertrouwen in de eigen burgerschapsvaardigheid en een gematigd positieve burgerschapshouding. 4 van de 5 leerlingen beheersen tussen de 54% en 86% van alle kennisopgaven. 4 van de 5 leerlingen beheersen tussen de 50% en 89% van de opgaven die gaan over het toepassen van burgerschapskennis. De burgerschapskennis van groep 8-leerlingen is licht gedaald sinds 2009. Leerlingcontext belangrijk voor burgerschapscompetenties.  De meerderheid van de schoolleiders en leerkrachten geeft aan dat burgerschapsonderwijs op hun school nog verder ontwikkeld moet worden. Er is niet veelvuldig sprake van een vastgelegde burgerschapsvisie, een leerlijn en concrete leerdoelen voor burgerschap en het bijstellen van het burgerschapsonderwijs. De dagelijkse focus ligt op persoonsvorming en sociale omgang. Maatschappelijke aspecten van burgerschap komen veel minder aan bod.  WERK IN UITVOERING: GEDOCUMENTEERDE VISIE, CONCRETE LEERDOELEN, EVALUATIE