Onderzoeken rekenen-wiskunde en schrijfvaardigheid voor Peil.onderwijs gestart
In maart 2018 zijn twee nieuwe peilingsonderzoeken van start gegaan als onderdeel van Peil.onderwijs: Rekenen-Wiskunde einde (speciaal) basisonderwijs en Schrijfvaardigheid einde (speciaal) basisonderwijs. De uitkomsten van deze peilingsonderzoeken geven zicht op de prestaties van kinderen aan het einde van het (speciaal) basisonderwijs op deze inhoudsgebieden. Ook wordt in beeld gebracht hoe deze prestaties zich in de tijd ontwikkelen en hoe deze zich verhouden tot het onderwijsleerproces. Daarbij gaat het onder andere om aanbod, tijd en leskenmerken.
De uitkomsten van de peilingsonderzoeken zullen beschikbaar zijn in schooljaar 2020/2021 en vormen dan input voor een brede dialoog over de inhoud, kwaliteit en het niveau van het onderwijs op de betreffende inhoudsgebieden.
Externen ontwikkelen instrumenten en verzamelen data
In opdracht van de Inspectie van het Onderwijs is het ontwikkelen van het toetsinstrumentarium en het uitvoeren van de dataverzameling voor deze peilingsonderzoeken uitgezet door NRO. Peil.Rekenen-Wiskunde einde (speciaal) basisonderwijs wordt onder regie van de inspectie uitgevoerd door het Kohnstamm Instituut, met consortiumpartners KPC Groep, Cito en de Universiteit Leiden. Peil.Schrijfvaardigheid einde (speciaal) basisonderwijs wordt onder regie van de inspectie uitgevoerd door de Rijksuniversiteit Groningen, met consortiumpartners Kohnstamm Instituut, Universiteit Utrecht en NHL Hogeschool.
Beide consortia zijn inmiddels van start gegaan met het ontwikkelen van het toetsinstrumentarium en zullen de data in schooljaar 2018/2019 verzamelen bij een representatieve steekproef van scholen in het (speciaal) basisonderwijs.
De opzet van de onderzoeken
De onderzoekers van Peil.Rekenen-Wiskunde zullen de peiling uitvoeren op 200 basisscholen en 50 sbo-scholen. Een groot deel van de basisscholen neemt zowel deel aan het internationale TIMSS-onderzoek naar rekenen en natuuronderwijs (in groep 6) als Peil.Rekenen-Wiskunde (in groep 8). De onderzoekers werken daarom samen met de uitvoerders van het TIMSS-onderzoek (Universiteit Twente). In Peil.Rekenen-Wiskunde wordt informatie verzameld over de leerlingprestaties ten aanzien van het Referentiekader rekenen (Expertgroep doorlopende leerlijnen taal en rekenen, 2009). Gekeken wordt naar alle vier domeinen uit het Referentiekader (getallen, verhoudingen, meten & meetkunde en verbanden) en daarbinnen naar een aantal specifieke subdomeinen en rekenonderwerpen. Het streven is dat de inspectie eind 2020/begin 2021 een publieksvriendelijke rapportage over Peil.Rekenen-Wiskunde publiceert.
De onderzoekers van Peil.Schrijfvaardigheid zullen de peiling uitvoeren op 100 scholen voor basisonderwijs en 50 scholen voor speciaal basisonderwijs. In het peilingsonderzoek wordt informatie verzameld over de leerlingprestaties ten aanzien van het Referentiekader schrijfvaardigheid (Expertgroep doorlopende leerlijnen taal en rekenen, 2009). Aan het ontwerp van de schrijftaken die in het peilingsonderzoek worden gebruikt, ligt een model ten grondslag dat tekstfuncties/teksthandelingen en tekstvormen onderscheidt. Naast volledige schrijftaken zullen de leerlingen in het peilingsonderzoek ook deeltaken maken die betrekking hebben op fasen in het schrijfproces: het plannen van de inhoud en opbouw van de eigen tekst, het reviseren van de tekst (van een medeleerling) en het redigeren van een tekst (van een medeleerling). Het streven is dat de inspectie medio 2020 een publieksvriendelijke rapportage over Peil.Schrijfvaardigheid publiceert.
Peilingsonderzoek staat los van inspectie-oordeel
Peil.onderwijs is onderdeel van de stelselmonitoring door de inspectie. Scholen beslissen zelf of ze mee willen doen aan het peilingsonderzoek. Voor Peil.Schrijfvaardigheid zullen naast onderzoekers van het consortium ook inspecteurs als onderzoekers worden ingezet. Zij verrichten in het kader van het peilingsonderzoek observaties en nemen interviews af op de deelnemende basisscholen. De gegevens uit deze interviews en observaties worden, net als de resultaten op de schrijftaken, niet door de inspectie gebruikt voor de kwaliteitsbeoordeling van de school. De inspectie rapporteert uitsluitend over de resultaten op het niveau van het onderwijssysteem, niet op het niveau van individuele leerlingen of scholen.
Voor deelnemende scholen wil de inspectie meerwaarde creëren in de vorm van een terugkoppeling die handvatten biedt voor de eigen kwaliteitszorg. Deze terugkoppeling wordt verzorgd door de partijen die de peilingsonderzoeken uitvoeren.
Peil.onderwijs schooljaar 2019/2020: Burgerschap
Peil.onderwijs richt zich op de leergebieden die onderscheiden worden in de kerndoelen en heeft betrekking op wat leerlingen kennen en kunnen; het gaat om kennis, vaardigheden en houding. Naast een jaarlijkse peiling van taal en rekenen op basis van de resultaten van de eindtoets, maakt de inspectie, in overleg met verschillende belanghebbenden, een keuze voor leergebieden die in een bepaald schooljaar worden gepeild. Als vervolg op de peilingen Rekenen-Wiskunde einde (speciaal) basisonderwijs en Schrijfvaardigheid einde (speciaal) basisonderwijs, zal in schooljaar 2020/2021 het inhoudsgebied Burgerschap worden gepeild. In het najaar van 2018 zal inspectie via NRO het verzoek doen tot het indienen van voorstellen voor het uitvoeren van dit peilingsonderzoek.