Onderwijs aan Oekraïense kinderen liefst bij bestaand nieuwkomersonderwijs

Alle kinderen die in Nederland verblijven hebben recht op onderwijs en zijn ook leerplichtig. Dat geldt dus ook voor nieuwkomers, en veel Nederlandse scholen ontvangen op dit moment ruimhartig Oekraïense leerlingen. Het is daarbij belangrijk, benadrukt de Inspectie van het Onderwijs, dat scholen zorgen voor een passend aanbod voor de nieuwkomers. Het heeft overigens de voorkeur dat Oekraïense leerlingen een plek vinden in het bestaande nieuwkomersonderwijs (taalklassen en internationale schakelklassen) als daar ruimte is.

Dat laatste staat ook in een brief van de minister aan de Tweede Kamer van 17 maart 2022. 

Bij de beoordeling van scholen en opleidingen zal de inspectie vanzelfsprekend rekening houden met de bijzondere omstandigheden. Overigens is het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is momenteel bezig om de kaders te bepalen voor tijdelijke voorzieningen voor het onderwijs aan Oekraïense leerlingen, in samenspraak met de organisatie voor ondersteuning onderwijs aan nieuwkomers LOWAN, de PO-Raad en VO-raad en de Inspectie van het Onderwijs.

Beoordeling leerresultaten en nieuwkomers/Oekraïense vluchtelingen

Er bereiken ons signalen dat scholen zich zorgen maken over de invloed die het plaatsen van Oekraïense leerlingen heeft op de beoordeling van de leerresultaten. Deze scholen kunnen wij geruststellen. Zowel in het primair als voortgezet onderwijs nemen we nieuwkomers (dus ook Oekraïense vluchtelingen) de eerste 2 jaar (vo) of 4 jaar (po) niet mee als we de leerresultaten van scholen beoordelen.

Primair onderwijs

In het primair onderwijs hoeven enkele groepen leerlingen de eindtoets niet te maken. Het bevoegd gezag (in de praktijk meestal de schoolleider) kan op basis van deze ontheffingsgronden besluiten dat een leerling de toets niet hoeft te maken. Dat geldt onder andere voor leerlingen die korter dan vier jaar in Nederland wonen en de Nederlandse taal nog niet voldoende beheersen. 

De school beslist, na overleg met de ouders, definitief of deze leerling wel of niet meedoet aan de eindtoets. Wordt de leerling hiervan vrijgesteld, dan legt de school de onderbouwing van deze beslissing vast in de eigen administratie voor het geval de inspectie daar om vraagt.

Voortgezet onderwijs

Voor het voortgezetonderwijs voorziet het Onderwijsresultatenmodel in de zogenaamde nieuwkomers (Nieuwkomers zijn leerlingen die vreemdelingen zijn als bedoeld in art. 1, onder m, van de Vreemdelingenwet 2000, en op 1 oktober van enig kalenderjaar korter dan twee jaar in Nederland verblijven).

Voor de indicator ‘Onderwijspositie in leerjaar 3 t.o.v. advies PO’ tellen nieuwkomers alleen mee als van hen een basisschooladvies bekend is.

Bij de indicator ‘Onderbouwsnelheid’ en ‘Bovenbouwsucces’ worden nieuwkomers buiten beschouwing gelaten. Wanneer nieuwkomers een regulier examen doen tellen zij gewoon mee bij de centraal examencijfers en dus ook voor de indicator ‘Examencijfers’.

Verder bestaat de mogelijkheid om als de inspecteur daar aanleiding voor ziet, de resultaten van deze leerlingen nog een jaar langer buiten beschouwing te laten (op voorwaarde dat de school kan aantonen dat men ook met deze groep wel maximale leerwinst behaalt).

Vlag Oekraïne
Beeld: ©Rijksoverheid