Maatwerk in onderwijstijd voor leerlingen met een beperking

Het uitgangspunt van de onderwijswetgeving is dat alle kinderen onderwijs volgen op school, maar dat is niet altijd mogelijk. Soms kunnen kinderen vanwege psychische of lichamelijke beperkingen tijdelijk niet of niet volledig naar school. De school kan voor deze leerlingen een op maat gemaakt onderwijsprogramma aanbieden door af te wijken van het minimum aantal uren onderwijstijd. Het bevoegd gezag van de school vraagt hiervoor instemming van de inspectie via het Internet Schooldossier (ISD).

Deze regeling geldt sinds 1 augustus 2018 ook voor primair en voortgezet onderwijs. In het speciaal onderwijs bestond deze mogelijkheid al een aantal jaar. Voor deze mogelijkheid bestond, kreeg een gedeelte van deze leerlingen vrijstelling van onderwijs en gingen zij dus (tijdelijk) niet naar school (Leerplichtwet 1969). Omdat deze leerlingen wel baat hebben bij onderwijs, is het door een wijziging in de Wet op het primair onderwijs en de Wet op het voortgezet onderwijs sinds 1 augustus 2018 mogelijk om hen maatwerk in onderwijstijd te bieden.

Het afwijken van de verplichte onderwijstijd is een mogelijkheid om extra ondersteuning aan de leerling te bieden. Zo kan de school er optimaal aan werken dat de leerling ondanks de lichamelijke en/of psychische problemen de onderwijsdoelen en de vooraf bepaalde uitstroombestemming behaalt.

Wanneer vraagt het bevoegd gezag van de school instemming voor afwijking onderwijstijd?

Niet in alle gevallen is instemming met afwijking van onderwijstijd nodig. Als een leerling ziek is (bijvoorbeeld griep heeft) en er is geen noodzaak tot aanpassing van het onderwijsprogramma, dan is instemming niet nodig.

In de keuzehulp afwijking onderwijstijd kunt u zien of u instemming bij de inspectie moet aanvragen voor afwijking van het jaarlijks minimum urenaantal. De aanvraag kan vervolgens door de school worden ingediend via het Internet Schooldossier.

Hoe vraagt het bevoegd gezag instemming van de inspectie?

Om een leerling een aangepast onderwijsprogramma aan te kunnen bieden is instemming nodig van de inspectie. Hierbij moet het bevoegd gezag de beslissing om de leerling minder onderwijs op school te laten volgen goed onderbouwen. Dit doet het bevoegd gezag aan de hand van een ontwikkelingsperspectief (opp). Daarnaast verklaart het bevoegd gezag dat de wettelijk vertegenwoordiger(s) van de leerling op de hoogte is/zijn en het handelingsdeel van het opp heeft/hebben ondertekend.

Het ontwikkelingsperspectief

In het opp wordt onderbouwd waarom de afwijking van onderwijstijd noodzakelijk is voor de leerling, waaruit het op maat aangeboden onderwijsprogramma bestaat en om hoeveel uren onderwijstijd per week het gaat. Daarnaast wordt in het opp beschreven hoe de leerling weer toegroeit naar het volledig aantal uren onderwijs op school. Doordat een leerling mogelijk niet gelijk en misschien nooit 100% kan deelnemen aan het onderwijs, zal er ieder jaar opnieuw een aanvraag gedaan moeten worden voor afwijking van onderwijstijd totdat de leerling volledig naar school gaat of niet meer is ingeschreven op de school.

Het bevoegd gezag moet dan in het opp aangeven wat het eraan doet om te bewerkstelligen dat de leerling alsnog ingroeit.

Direct starten met bieden maatwerk na indienen aanvraag

De aanvraag voor instemming wordt ingediend via het ISD. Hierin geeft het bevoegd gezag aan dat er een actueel opp en ingroeiplan is gemaakt voor de leerling. We streven ernaar om binnen 8 weken een besluit te nemen over de aanvraag. In de tussentijd kan de school maatwerk bieden aan de leerling. Het besluit wordt aan het bevoegd gezag gestuurd en is geldig voor het lopende schooljaar.

De aanvraag is noodzakelijk

Het is wel noodzakelijk dat de aanvraag op tijd wordt ingediend. Zonder een geldige beschikking is de betreffende leerling veelal ongeoorloofd afwezig en voldoet de school niet aan de wettelijke vereisten voor onderwijstijd. Bij aanvragen die toezien op ingroei naar een andere school is het vereist dat de school wel de noodzakelijke begeleiding blijft geven aan de leerling zolang deze daar staat ingeschreven. Zo kan de leerling zich blijven ontwikkelen. 

Beleidsregel

In de beleidsregel inzake het instemmen met afwijking van het verplichte minimum aantal uren onderwijstijd WPO, WEC en WVO en het verlenen van ontheffingen WEC en Onderwijskundig besluit WEC vindt u de eisen die aan de motivering in het opp worden gesteld. De beleidsregel is op 30 juli 2018 gepubliceerd in de Staatscourant (Stcrt 2018, 42600).

Op dit moment (najaar 2021) evalueren we de beleidsregel. Hiervoor zijn besturen en scholen bevraagd.

Toezicht op de instemming voor maatwerk in onderwijstijd

Tijdens het reguliere toezicht op scholen en besturen beoordelen we tevens de aanvraag tot instemming en het opp. We kunnen ook onderzoek doen als we signalen ontvangen over de afwijking van onderwijstijd.