Weblog: What’s in a name?
Weblogs
Je mag niet zomaar Coca-Cola op je flesjes laten drukken als je een verfrissend drankje hebt gebrouwen. Je mag niet zomaar een bordje ‘Dr. Bernhard’ naast de voordeur van je schoonheidssalon schroeven. En je mag niet zomaar ‘Universiteit’ boven je website zetten als je daar geen formele accreditatie voor hebt. Sommige merken, titels en namen zijn nu eenmaal wettelijk beschermd. En niet zomaar.
Want wat betekent een naam? Onder meer: vertrouwen. De dorstige consument rekent erop dat-ie betaalt voor z’n echte favoriete frisdrank. Een patiënt moet erop kunnen vertrouwen dat wie zich dokter noemt ook echt een gekwalificeerd en gecertificeerd arts is. En namen en graden in het hoger onderwijs zijn beschermd zodat studenten en de samenleving erop kunnen vertrouwen dat het onderwijs en de diploma’s aan de vereiste kwaliteit voldoen. Als inspectie zien we op dat laatste toe.
What’s in a name - dat vroegen we ons vaak af. Want het gaat erom dat de naam - de verpakking - klopt met wat er in zit. Tussen die twee mag geen verwarring of onduidelijkheid optreden, maar dat is soms wel het geval: vertrouwenwekkend van buiten, teleurstellend qua inhoud. Mogen we daar genoegen mee nemen? Als inspecteur hoger onderwijs liepen we daar vroeger veel tegenaan. Want wat wordt bedoeld met een universiteit, een hogeschool, een opleiding, of met een graad als Bachelor, Master, AD of Doctor? In juni 2017 trad de nieuwe Wet namen en graden in werking die een einde moest maken aan de onduidelijkheid. De wet regelt onder welke voorwaarden je de namen universiteit of hogeschool mag voeren, en onder welke voorwaarden je graden mag verlenen als onderwijsinstelling.
Als inspectie moeten we er onder meer op toezien dat instellingen in het hoger onderwijs de wettelijke voorschriften naleven. We hebben de afgelopen tijd eens bijzondere aandacht gegeven aan allerlei onderwerpen die met namen en graden te maken hebben. Mede naar aanleiding van de nieuwe wet. Aanvankelijk leek dat toezicht op naleving betrekkelijk overzichtelijk: de wet is immers duidelijk. We geven een uitleg, iedereen houdt zich aan de regels, en daarmee is de kous af.
Nou, zo eenvoudig was dat niet, want er blijken nog steeds best veel clubjes te zijn die zich ten onrechte University noemen, of Hogeschool. Ze doen van alles, maar de opleiding is bijvoorbeeld niet geaccrediteerd, of de deelnemers krijgen onjuiste informatie. Of er is een buitenlandse partner of een buitenlandse instelling in het spel waarbij niet duidelijk is of de instelling aan de voorwaarden voldoet om graden te verlenen. Dat is niet alleen problematisch voor de studenten, het is ook gewoon onwettig. We kwamen trouwens ook vragen tegen over reguliere onderwijsaanbieders, binnen het Nederlandse bestel. Hoe zit het als zij samenwerking met anderen zoeken? Of neem gevallen waarbij een instelling is gefuseerd of opleidingen heeft overgedragen: daar was niet altijd bekend welke rechtspersoon nu de graden verleent.
Ons toezicht op de naleving vergde analyses van gegevens van onze eigen registratiesystemen, van de NVAO, de Kamer van Koophandel, websites van Nederlandse en buitenlandse instellingen, en het vroeg om veel telefoontjes met aanbieders waarover we vragen hadden. En telkens kwamen er weer andere aanbieders boven water - leve het internet. Inmiddels hebben we ook ervaring opgedaan met het opstellen van boeterapporten voor overtreders.
Kortom, we blijven goed kijken of instellingen terecht namen als hogeschool of universiteit voeren en of iedereen die het belooft wel het recht heeft de graden te verlenen. Zo zijn we met z’n allen bezig het hoger onderwijs nog beter en transparanter te maken. En te zorgen dat iedereen er terecht op kan vertrouwen dat het onderwijs aan de vereiste kwaliteit voldoet. Want daar doen we het toch voor.
Iris Tulkens
Iris Tulkens is senior inspecteur. Zij werkt inmiddels ruim zes jaar in het toezicht op het hoger onderwijs. Daarvoor was ze verantwoordelijk voor het toezicht op gemeenten in het kader van de kinderopvang.