Waar plezier en kwaliteit samenkomen

Scholen waar ik een hoge kwaliteit van onderwijs waarneem, zijn vaak ook scholen waar leraren, samen met schoolleiders en bestuurders, gericht zijn op continu verbeteren. Er wordt, vaak op teamniveau, actief gestuurd op kwaliteit, gekoppeld aan het strategisch HRM-beleid en het financiële beleid. Ik zie en spreek op deze scholen leraren die met plezier werken en weinig last ervaren van een te hoge werkdruk.

Aan de andere kant horen mijn collega inspecteurs en ik ook die andere geluiden. Leraren die (te) weinig steun ervaren bij hun werk, het gevoel hebben dat ze aan (te) veel regels moeten voldoen en dat er steeds meer eisen aan hen worden gesteld. Een groot deel van de startende leraren valt uit of zegt het onderwijs al na een paar jaar vaarwel. De hoge werkdruk die zij ervaren, belemmert de verbetering van de onderwijskwaliteit van scholen.

Hoe zit dit nu, vragen we ons dikwijls af bij de inspectie? Wat maakt dat er scholen zijn die zwaar gebukt gaan onder werkdruk én scholen waar men spreekt van energie en inspiratie? Verschillende organisaties hebben zich gebogen over de vraag waardoor de werkdruk in het onderwijs veroorzaakt wordt. Die onderzoeken gaan wij niet overdoen.

Wel willen we de praktijkvoorbeelden die we zien, delen. Inspecteurs komen vanzelfsprekend op veel scholen. Dat geeft ons de gelegenheid om dat wat we zien en horen met elkaar te verbinden. Wat doen scholen om te zorgen voor een wisselwerking tussen het met energie werken aan kwaliteitsverbetering enerzijds en een positieve werkbeleving anderzijds? Deze voorbeelden geven we door aan andere scholen, waar dit om welke reden dan ook minder goed gaat. Het geeft deze scholen een palet aan mogelijkheden, kansen en ideeën waar zij wellicht hun voordeel mee kunnen doen.

Om nog beter in beeld te krijgen wat scholen op dit terrein doen gaan we dit schooljaar voor een themaonderzoek scholen bezoeken: Ruimte in meesterschap. Hierbij gaan we, op een open wijze, met leraren en schoolleiders in gesprek over de mate waarin de leraren hun professionele ruimte op de school ervaren.

Wij kijken uit naar deze onderzoeken en zijn nieuwsgierig naar de uitkomst. Het gaat om een belangrijk onderwerp, waarover we graag het goede gesprek met u op school voeren. Zo kunnen we samen beter inzicht krijgen in wat goed werkt en wat niet. Dat kan helpen om de ervaren ruimte in meesterschap op andere scholen te versterken. En om ogen te doen stralen.

Jeanette Wolleswinkel is inspecteur primair onderwijs. Haar hele loopbaan is gerelateerd aan het onderwijs, waar ze een groot hart voor heeft. Naast haar toezichttaken is ze betrokken bij diverse projecten, waaronder het onderzoek naar Strategisch HRM-beleid.