Nieuwsbrief inspectie: middelbaar beroepsonderwijs - maart 2021

Hoe kunnen mbo-docenten goed inspelen op de individuele verschillen in ontwikkeling en leerbehoeften van hun studenten? Dat werkt het best als de opleiding daar planmatig een aanpak voor bedenkt en die aanpak ook als team uitvoert. Want het lukt individuele mbo-docenten niet altijd goed genoeg om het onderwijs te differentiëren. De Inspectie van het Onderwijs onderzocht de kansen en aandachtspunten bij het differentiëren in het mbo. Bij voldoende belangstelling organiseert de inspectie hier een webinar over. Bent u geïnteresseerd, dan kunt u dit doorgeven via het contactformulier met als onderwerp ‘webinar Differentiëren’.

Omdat de inspectie ziet dat de pandemie nog steeds grote gevolgen heeft voor het onderwijs - en met name voor de leerlingen en studenten - voeren we dit voorjaar een verdiepend onderzoek uit naar de gevolgen van de coronacrisis. Dit onderzoek vindt plaats in alle onderwijssectoren om te bepalen welke gevolgen 16 maanden corona voor het onderwijs heeft en hoe besturen en scholen daarmee omgaan. Voor het onderzoek doen we een representatieve steekproef bij scholen/opleidingen en besturen. De geselecteerde scholen worden niet beoordeeld, maar we halen informatie op voor het totaalbeeld.

Meer over het onderzoek leest u in het nieuwsbericht.

Uitvoering van het onderzoek binnen de sector mbo

Dit themaonderzoek is een vervolg op de eerder uitgevoerde COVID-monitor en is verdeeld in meerdere fasen. In de eerste fase - tot de zomervakantie - betrekken we voor mbo uitsluitend bekostigde instellingen. Naast het algemene deel van het onderzoek verdiepen we voor mbo de thema’s beroepspraktijkvorming, de socialisatiefunctie van het onderwijs en de kwaliteit van afstandsonderwijs. We spreken voor het onderzoek met alle besturen van bekostigde instellingen en doen onderzoek bij een steekproef van opleidingen. Ten slotte spreken we opnieuw met het teammanagement van de 14 opleidingsteams die wij in september 2020 bezochten. De onderzoeken vinden (vooralsnog) digitaal plaats.

Afgelopen tijd waren veel bedrijven en instellingen het mikpunt van cyberaanvallen, waaronder ook onderwijsinstellingen. Door zo’n aanval op de informatiesystemen kan de kwaliteit en de goede voortgang van het onderwijs in het geding komen. Ook kunnen er financiële risico’s ontstaan. Daarom willen we besturen nogmaals wijzen op het belang aandacht te geven aan de eigen digitale weerbaarheid. Hoe zijn de scholen en instellingen voorbereid op een cyberaanval en welke preventieve maatregelen zijn genomen om bij een mogelijke aanval de continuïteit te waarborgen?

Hebt u een melding over cyberveiligheid, dan kunt u contact met ons opnemen. Als inspectie nemen we eventuele signalen over cyberveiligheid in ieder geval mee in ons reguliere toezicht op besturen en scholen en instellingen. Verder zijn we een breder stelselonderzoek gestart naar cyberveiligheid in het hoger onderwijs.

Nu scholen en instellingen (gedeeltelijk) weer open zijn, blijft het toezicht van de Inspectie van het Onderwijs vooralsnog voor een groot deel op afstand plaatsvinden. Maar in bepaalde gevallen kan onderzoek op locatie aangewezen zijn. We overleggen dan altijd vooraf met het bestuur of de school en volgen uiteraard de RIVM-adviezen.

Nu scholen voor voortgezet (speciaal) onderwijs en mbo-instellingen sinds maandag 1 maart weer gedeeltelijk open zijn, is ook het meldpunt schoolsluiting vanwege het coronavirus weer open. Scholen en instellingen worden dringend opgeroepen om het te melden zodra een school, locatie of instelling in zijn geheel sluit vanwege het coronavirus. De oproep is verder om ook te melden als de locatie, school, of instelling weer open gaat. Daarmee ontstaat een actueel beeld.

Meldpunt schoolsluiting vanwege coronavirus weer geopend voor voortgezet (speciaal) onderwijs en mbo

De berekening en normering van de onderwijsresultaten in het mbo blijft dit jaar gelijk aan eerdere jaren. Als bij onderzoek blijkt dat de onderwijsresultaten onvoldoende zijn, spreken we hierover met het bestuur. De vraag in hoeverre de onvoldoende wordt veroorzaakt door de coronacrisis komt hierbij uiteraard aan de orde.

De werkwijze blijft gelijk omdat we op grond van een door ons uitgevoerde analyse zien dat er afgelopen schooljaar iets meer mbo-studenten met een diploma zijn uitgestroomd dan in eerdere jaren. Tegelijk blijkt uit het driejaarsgemiddelde dat landelijk het aandeel opleidingen met onvoldoende resultaten licht gestegen is. Deze trend ontstond al in de twee jaar voor de coronacrisis.

Jaarlijks publiceert de inspectie hoe het onderwijs in Nederland er financieel voor staat. In januari 2021 publiceerden we de Financiële Staat van het Onderwijs 2019. Hierin staat dat  onderwijsbesturen net als in voorgaande jaren gemiddeld ruim voldoende reserves hebben. De reserves nemen opnieuw toe, vaak tot meer dan nodig is. De inspectie dringt er op aan dat onderwijsbesturen beleid maken om bovenmatige reserves nu echt effectief te gaan besteden aan onderwijs. Lees de Financiële Staat van het Onderwijs 2019.

Stel met de rekenhulp vast of het eigen vermogen van uw bestuur redelijk is

De inspectie hanteert een signaleringswaarde voor hoeveel publiek eigen vermogen een bestuur maximaal zou moeten aanhouden. Dat is een indicatie van wat nog een redelijk vermogen is. Besturen hebben dus vermoedelijk een bovenmatig groot vermogen. Besturen met een publiek eigen vermogen boven die waarde hebben afgelopen november een brief ontvangen om hen daarop te attenderen. De inspectie heeft inmiddels een rekenhulp online gezet. Daarmee kunnen besturen, en bijvoorbeeld ook medezeggenschapsraden, zelf zien of hun vermogen hoger is dan nodig lijkt.

Ga naar de rekenhulp

De afgelopen maanden heeft de inspectie circa 120 scholen en opleidingen bezocht en gesprekken met schoolbesturen gevoerd om in kaart te brengen wat scholen/opleidingen doen en wat de kwaliteit van het afstandsonderwijs is. Ook hebben we in samenwerking met de universiteit Maastricht op een rijtje gezet wat de kansen en bedreigingen van afstandsonderwijs zijn. Hieruit is een handreiking 'Effectief afstandsonderwijs' ontstaan. We spreken strategisch inspecteur Inge de Wolf, tevens hoogleraar in Maastricht. Zij dook samen met enkele collega’s de wetenschappelijke literatuur in om te achterhalen wat effectief afstandsonderwijs is en wat niet.

Lees het interview met Inge de Wolf.

In het schooljaar 2019/2020 hebben de vertrouwensinspecteurs van de Inspectie van het Onderwijs 1351 meldingen ontvangen over het onderwijs. Doordat de opleidingen en scholen in het voorjaar van 2020 langere tijd gesloten waren, is een kwantitatieve vergelijking met eerdere jaren niet goed mogelijk.

De inspectie vindt het zorgelijk dat een steeds groter deel van de meldingen seksuele intimidatie en seksueel misbruik gaan over met taken belaste personen (docenten, ondersteunend personeel, et cetera) richting minderjarige leerlingen en studenten.

Als een bestuur een vermoeden heeft van seksueel misbruik door een met taken belaste persoon jegens een minderjarige leerling of student, moet deze contact opnemen met de vertrouwensinspecteur. We zullen deze regels de komende tijd extra onder de aandacht brengen.

Overigens kan een seksuele relatie tussen docent en een meerderjarige student ook strafbaar zijn als er sprake is van een afhankelijkheidsrelatie. Hierover kan het bestuur ook contact opnemen met de vertrouwensinspecteur.

Bij meldingen seksueel misbruik vaker medewerkers betrokken

Inschrijven voor deelname aan een of meerdere onderdelen van de Staat van het Onderwijs kan vanaf nu via onze website. Hier vindt u ook meer informatie over het programma. Op 14 april presenteren we de Staat van het Onderwijs 2021 aan de ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, en dan kunt u diverse webinars volgen. De daaropvolgende weken is er gelegenheid voor het onderwijsveld om onderling in gesprek te gaan. Op 11 mei bent u welkom bij de online conferentie die dit jaar bestaat uit een talkshow, diverse inspiratiesessies en huiskamersessies. De Staat van het Onderwijs vindt dit jaar geheel online plaats.

Inschrijven